Τραγούδια γραμμένα πάνω στις μνήμες μας, στις αισθήσεις μας, στις επιθυμίες και τη φαντασία μας.
"Όμως τα τραγούδια φεύγουν, πότε σαν χάρτινα καραβάκια που τους φορτώνουμε την ψυχή μας, πότε σαν παιδιά, που ψάχνουν τον κόσμο. Γιατί μεγάλωσαν και θέλουν να μετρηθούν μαζί του..."
Το ανάστημα, η αρχοντιά και η αγέρωχη εμφάνιση του Γρηγόρη Μπιθικώτση δεν καθρέφτιζαν μόνο το χαρακτήρα του αλλά και αυτό ακριβώς που εκπροσώπησε στο ελληνικό τραγούδι επί 55 χρόνια. Η «ξύλινη» φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση, «δωρική» την είπαν άλλοι, έφερε τα πάνω κάτω στο τραγούδι, δημιούργησε σχολή, κυρίως όμως έδωσε την αμεσότητα του λαϊκού στον ήχο του έντεχνου. Μια φωνή που, χωρίς εύκολα τεχνάσματα και επιδεικτικές τσαλκάντζες, πάντρεψε τη μελοποιημένη ποίηση με τη λαϊκή δύναμη, που έφτασε από τα αλώνια μέχρι τα σαλόνια. Αυθεντικός λαϊκός καλλιτέχνης, πολύ καλός μουσικός και συνθέτης 250 τραγουδιών, κορύφωσε την καριέρα του τραγουδώντας τον «Επιτάφιο» και το «Αξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη, συμβάλλοντας με την ερμηνεία του στην αλλαγή της πορείας του τραγουδιού τα χρόνια του '60. Ηταν ο καταλληλότερος ερμηνευτής των ποιητών, γιατί η φωνή του είχε μέτρο, χροιά, λαϊκότητα, δύναμη και κρυμμένο αυστηρό λυγμό. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι ερμηνείες του δεν ξεπεράστηκαν από κανέναν άλλο έως σήμερα.
«Σερ Μπιθί» τον βάφτισε ο Ψαθάς, τίτλος που του άρεσε -δεν το αρνιόταν- όπως δεν αρνήθηκε, όμως και το άλλο του μισό, τη λαϊκότητα της καταγωγής του. Μάγκας επίσης, «σωστός» όπως του άρεσε να λέει, «κύριος» για όσους τον γνώριζαν και, πάνω απ' όλα, θυμόσοφος. Η φωνή του ταυτίστηκε με τα κοινωνικοπολιτικά σκαμπανεβάσματα της Ελλάδας που τα τραγούδησε με αρχοντικό αίσθημα. Εκπροσώπησε την άλλη πλευρά της χώρας, μια εποχή που το κοινό διχαζόταν ανάμεσα στο παράπονο του Καζαντζίδη και την περήφανη συγκίνηση του Μπιθικώτση.
Του άρεσε να θυμούνται ότι είναι συνθέτης -ιδίως τα τελευταία χρόνια που ήθελε αυτό να μπαίνει πάνω από τον τραγουδιστή Μπιθικώτση- δεν ήταν τσιγκούνης στα συναισθήματα, αντιθέτως ήταν γενναιόδωρος και ευχαριστημένος. Από τους ελάχιστους ίσως καλλιτέχνες που έφυγαν ευχαριστημένοι, δικαιωμένοι και τιμημένοι εν ζωή.
Τελευταία εικόνα του από το 2000, στο σπίτι του στην οδό Έβρου, στο Χαλάνδρι. Το ίδιο κομψός όπως παλιά, με ελαφρά κυρτωμένους τους ώμους από τις περιπέτειες της υγείας του, αλλά όπως πάντα συγκινητικός και αφοπλιστικός. Το κομπολογάκι σταθερή αξία στο χέρι και το χαμόγελο, αληθινό και μετρημένο.
«Αυτά που σου λέω να τα ακούς. Είναι νόμος. Το' πε ο Μπιθικώτσης».
Καλός οικογενειάρχης και ερωτευμένος με τη σύζυγό του Μεταξία, που επαινούσε διαρκώς για τη νοικοκυροσύνη της, έπαιζε το κομπολογάκι, ξετυλίγοντας την ιστορία του και μαζί την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού και την ιστορία της Ελλάδας. Πώς χτύπησε το χέρι στο τραπέζι προκειμένου να πείσει τον Μηλιόπουλο της Κολούμπια για να πει ο ίδιος τα τραγούδια του, λέγοντας ορθά κοφτά: «Θα γίνω ο καλύτερος τραγουδιστής της Ελλάδας». Πώς δεν κοιμήθηκε όλο το βράδυ όταν πρωτοάκουσε τη «Μαργαρίτα Μαργαρώ» του Θεοδωράκη με τον Χιώτη. Για τους σημερινούς τραγουδιστές που γδύνονται, σε αντίθεση με την εποχή του που «ξόδευαν πολλά για να ντυθούν», για το μεγαλύτερο παράπονο της ζωής του.
«Επί χρόνια δεν ήξερα τι ημέρα είναι. Τα Χριστούγεννα τα κατάλαβα από τον καιρό που σταμάτησα τα μαγαζιά».
- Οι ποιητές πώς σας αντιμετώπιζαν;
- Το χέρι του Ελύτη ακόμη το αισθάνομαι πάνω στον ώμο μου. Στο στούντιο, όταν τελείωσα το «Αξιον Εστί», με αγκάλιασε. Το 'πα μια κι έξω. Ο Μίκης γύριζε τις παρτιτούρες και εγώ τις σελίδες με τον στίχο.
- Ο Ρίτσος και ο Λειβαδίτης;
- Όλοι αυτοί της διανόησης με αγάπησαν.
- Οι δικοί σας, από την άλλη, πώς το πήρανε; Ηταν πιο λαϊκοί.
- Με κοροϊδεύανε. Μου λέγανε «τι σαχλαμάρες είναι αυτά που λες». Δεν ξέρω κατά πόσο το πιστεύανε. Μετά τα τραγούδησαν και οι ίδιοι, όλοι αυτοί που τα κατηγόρησαν.
- Εσείς τα πιστεύατε τότε;
- Κι εγώ τα κατηγόρησα. Δεν είχα μπει στο νόημα. Ηταν και η μουσική νεοφερμένη και ο στίχος του ποιητή περίεργος. Ηταν όμως όλα τυχερά.
- Τα αγνοούσατε αλλά δεν τα περιφρονούσατε.
- Έδιωξα πολλά τραγούδια. Και του Μίκη δεν είπα πολλά και του Χατζιδάκι. Αν ξυπνήσεις έναν Ελληνα νυχτιάτικα σε μια γειτονιά και του ζητήσεις να σου πει ένα τραγούδι του Χατζιδάκι θα σου πει ή το «Γαρύφαλλο στ' αφτί» ή τον «Αητό χωρίς φτερά». Το «Χάρτινο το φεγγαράκι» το ξέρει διαφορετικός κόσμος. Εγώ ξέρω τι θα πει «Τζοκόντα», όμως το 80% του λαού ξέρει τι θα πει «Αητός».
Η δισκογραφία του Γρηγόρη Μπιθικώτση είναι από τις πλουσιότερες στην ελληνική μουσική σκηνή. Εχει τραγουδήσει τραγούδια των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι, Σταύρου Ξαρχάκου, Βασίλη Τσιτσάνη, Μάρκου Βαμβακάρη, Δήμου Μούτση, Γιάννη Σπανού, Ακη Πάνου κ.ά,. ενώ έχει συνθέσει ο ίδιος περισσότερα από 250 τραγούδια που έγιναν μεγάλες επιτυχίες όπως τα: «Επίσημη αγαπημένη», «Αμφιβολίες», «Μια γυναίκα φεύγει», «Το μεσημέρι καίει το πρόσωπό σου», «Του Βοτανικού ο μάγκας», «Ρίξε μια ζαριά καλή», «Τρελοκόριτσο», «Εγνατίας 406» κ.ά..
Πηγή: Κείμενο Καθημερινή |Φωτογραφίες από το Διάζωμα
Είναι μέρες που δεν θέλω να μιλήσω σε κανένα
Είναι ώρες που δεν θέλω να αντικρίσω ούτε εσένα
Ένα πράγμα μόνο θέλω να μείνω σπίτι
Με ένα φώς αναμμένο να περιμένω ό,τι μου λείπει
Να με ψάχνουνε όλοι μα κανείς να μη με βρίσκει
Έτσι απλά για να ξεφύγω δεν σου κρύβω πως για λίγο
Φοβάμαι, φοβάμαι να μην μείνω μόνος
Θέλω να φύγω προτού να φύγει ο χρόνος
Υπάρχει λόγος, μια φωτογραφία που την πήρε ο χρόνος
Να με κοιτάει δεν μιλάει γι' αυτό μιλάω μόνος
Σε ένα δωμάτιο παρέα με σκιές να σκαλίζω πληγές
Από το χτές, κοίτα με τι θες; Μίλα μου για πες
Όλα είναι εντάξει μια βόλτα με τ' αμάξι Φιλαδέλφεια Γαλάτσι όλα είναι ίδια
τίποτα δεν έχει αλλάξει τίποτα τίποτα τίποτα
Κι όταν έρθει η χαρά, μες στα χέρια μου σφιχτά
Θα την κρύψω μυστικά για να μην ξαναχαθεί
Κι αν ακούσεις μια κραυγή θα είναι το τραγούδι που ενώνει,
Πάλι δίπλα μου εσύ και η θλίψη μας γιορτή
Ανάβω ένα τσιγάρο και γουστάρω πολύ
Τι να σου πάρω ένα φιλί.... δεν μου αρκεί,
Μαγική η ματιά, μου μιλά στην ψυχή,
Ψυχικά είσαι εδώ, σωματικά είσαι εκεί....
Θα 'θελα να δω το προσωπό μου να κρύβει τον θυμό μου
Και να βρεί το όνειρό μου μέσα στην ρωγμή του χρόνου,
Χαμογελό μου μείνε κοντά μου για το καλό μου,
Στέκομαι σε ένα πάρκο μόνος και σκέφτομαι
Τι παραπάνω μπορώ να κάνω απ' το να παίζω και να χάνω
Τι παραπάνω μπορώ να κάνω απ' το να ζήσω ή να πεθάνω...
Πως να ζήσω σε αυτό, αυτόν τον κόσμο που με διώχνει,
Του ονείρου μου η μορφή χάνεται γυμνή στην σκόνη...
Μα τα μάτια σου σαν δω όλα φαντάζουνε πριν χρόνια
Το τραγούδι το παλιό μα εσύ δεν φάνηκες ακόμα
Κι όταν έρθει η χαρά, μες στα χέρια μου σφιχτά
Θα την κρύψω μυστικά για να μην ξαναχαθεί
Κι αν ακούσεις μια κραυγή θα είναι το τραγούδι που ενώνει,
Πάλι δίπλα μου εσύ και η θλίψη μας γιορτή
Στο μικρό ανοιχτό θεατράκι του δάσους, ένα γλυκό απόγευμα του Αυγούστου, ανηφορήσαμε για να παρακολουθήσουμε τη συναυλία από την Ορχήστρα των Αφιερωμάτων.
Ο καιρός που εδώ πάνω στα Βόρεια είναι άτακτος, συναίνεσε τούτο το δειλινό να είναι καλός μαζί μας. Το φεγγάρι, την ώρα που φτάσαμε είχε ήδη ξεκινήσει την πορεία του για την κορφή του ουρανού. Εκεί ψηλά από το λόφο αγναντεύεις την πόλη ολάκερη. Σα πολύχρωμο χαλί στρωμένο στο σαλόνι της γης. Ονειρική, τυλιγμένη μέσα σε μια ομίχλη που την κάνει να μοιάζει ακόμη πιο απόκοσμη. Συνάντησα ανθρώπους από τα παλιά. Ανθρώπους που κάποτε είχαμε κοινά όνειρα. Ανθρώπους γητεμένους από τις μελωδίες. Από τις νότες και τους ήχους. Υπηρέτες πιστούς της μουσικής που το πέρασμα του χρόνου δεν ξεθώριασε τον έρωτα τους αυτό. Η νύχτα έπεσα, τα φώτα άναψαν και η μουσική μαζί με τις μελωδικές φωνές τύλιξαν το δάσος. Ένα βράδυ αναπόλησης. Είχα καιρό να ακούσω τόσα πολλά αγαπημένα τραγούδια μαζί... Είχα καιρό να τραγουδήσω μαζί με τόσους πολλούς συμπολίτες μου και να το ευχαριστηθώ...
Ώρες ώρες, ένιωθα ότι βρισκόμουν σε μια μυσταγωγία, σε μια συνουσία μυστική...
Στα μοναδικά και αξιοσημείωτα της βραδυάς:
...ο κόσμος δε σταμάτησε ούτε λεπτό να συνοδεύει τους καλλιτέχνες, από το πρώτο τραγούδι στις 21:45, που μας χάρισε η Ανθή, ώς το τελευταίο τέσσερεις ώρες αργότερα, το «Ας κρατήσουν οι χοροί» που όλοι οι συντελεστές της βραδυάς τραγούδησαν επί σκηνής...
...εντυπωσιακή και πέρα κάθε προηγουμένου η υποδοχή του Κώστα, εντυπωσιακή η συμμετοχή του κόσμου στο πρώτο του τραγούδι το «Βάρα νταγερέ», μιας εξαιρετικής ερμηνείας όπου όλο το θεατράκι όρθιο χειροκροτεί!
...Ανθή και Κωνσταντίνα, επιβεβαίωσαν όσους τις χαρακτηρίζουν ΚΥΡΙΕΣ τόσο σε φωνή όσο και σε παρουσία...
...όταν ακούω τον Κώστα ριγώ, όπου βρω τη δυνατότητα να τον ακούσω το επιδιώκω, έτσι και τώρα, και τον ευχαριστώ που μπόρεσα να τραγουδήσω μια ακόμα φορα μαζί του το «Κάποτε κάποια μέρα»...
...όσο για το δικό μας παραμύθι, το χτίσαμε κι αυτό με τον Βαλάντη επί σκηνής και εμάς ως «παιδική» χορωδία, υπέροχο αίσθημα...
...ήταν εκεί και ο «γέρο-νέγρο Τζιμ» τον έφερε μαζί του ένα πειρατικό, πήγε να φύγει κάποια στιγμή αλλά τον κράτησαν ως το τέλος τα παιδιά της ορχήστρας...
Ορχήστρα Συμφωνιών, σταθερή αξία στο ελληνικό τραγούδι και φρόντισαν να μας το υπενθυμίσουν «χτυπώντας» μέσα μας μερικές ευαίσθητες χορδές...
Όσοι βρεθήκαμε εκεί, σίγουρα νιώσαμε τη μαγεία της βραδυάς. Ανθή και Κωνσταντίνα σε μια αναμνηστική φωτογραφία πριν τη συναυλία...
Η πόλη απέναντι, την ώρα του δειλινού μοιάζει απόκοσμη και μαγική...
Στο ξύλινο σπιτάκι για τα εισητήρια, που του έδωσαν χρώμα με τα graffiti...
Tα εισητήρια της συναυλίας, από την Ορχήστρα των Αφιερωμάτων...
Ανθή και Κώστας, το δίδυμο που μαγεύει με τις μεθυστικές φωνές του. Σαν παλιό κρασί..
Ακόμη μία εικαστική παρέμβαση με graffiti's στις πέτρες από το θεατράκι...
Ο κόσμος έχει αρχίσει να έρχεται πολύ πριν την καθορισμένη ώρα...
Είναι όμορφα εδώ πάνω μέσα στο δάσος. Και έχει δροσιά...
Τα μηχανήματα έχουν στηθεί και γίνονται οι τελευταίες πρόβες...
Υπέροχοι χρωματισμοί στις πέτρες που περιτριγυρίζουν το μικρό υπαίθριο θεατράκι...
Χτισμένο αμφιθεατρικά περιμένει να γεμίσει από κόσμο σε λίγο...
Η Ορχήστρα των Συμφιωνών ενώ κάνει πρόβες πριν τη συναυλία...
Τα όργανα κουρδίζονται, κι οι ήχοι δοκιμάζονται. Να είναι όλα έτοιμα...
Τα μικρόφωνα ρυθμίζονται κι αυτά ενώ το βράδυ πέφτει στην πόλη...
Όλοι συγκεντρωμένοι στις πρόβες. Στη μουσική τους και στις νότες τους...
Τα χρώματα στο δάσος είναι υπέροχα. Ο ήλιος χαιδεύει τα φυλλώματα...
Και οι αχτίδες του παίζουν ανάμμεσα στα δέντρα και τις πλαγιές...
Η μουσικοί επί σκηνής εξακολουθούν την πρόβα τους...
Γαλήνη μέσα στο υπέροχο τοπίο με συντροφιά όμορφα ακούσματα...
Οι συνεργάτες της Ορχήστρας Συμφωνιών έτοιμοι για την συναυλία...
Έτοιμοι να υποδεχτούν τον κόσμο που θα ανέβει στο υπαίθριο θεατράκι...
Στιγμές υπέροχες. Στιγμές που σε κάνουν να νιώθεις μοναδικά...
Με φόντο τον ήλιο που δύει μια φωτογραφία με πλάνο την ορχήστρα...
Ειδικό σπιτάκι, για τα συνεργεία της τηλεόρασης που υποστήριζουν τις εκδηλώσεις...
Ένα χαμόγελο γλυκό από την Ανθούλα που ετοιμάζει τα τραγούδια της...
Όλα είναι όμορφα εδώ πάνω στο δάσος. Κι η μουσική σκηνή σε οργασμό...
Η Ανθή ενώ προβάρει τα τραγούδια της με τα παιδιά της ορχήστρας...
Οι τελευταίες παρατηρήσεις στον ηχολήπτη από την Κωνσταντίνα...
Νότες, διέσεις και υφέσεις, και η διάθεση ανεβάζει θερμοκρασία στο θεατράκι...
Η Κωνσταντίνα ενώ προβάρει τα τραγούδια της με τις οδηγίες του Κώστα...
Τραγούδια διαχρονικά από το παρελθόν που όλοι αγαπάμε και έχουμε σιγοτραγούδησει...
Κατάμεστο το θετράκι παρασύρεται από τους ρυθμούς της μουσικής...
Ένα χαμόγελο μεγάλο από μια γλυκειά κυρία που με την παρέα της απολαμβάνει τη βραδυά...
Όλοι επί σκηνής τραγουδάνε το τελευταίο τραγούδι της βραδυάς...
Ο κόσμος δίνει συγχαρητήρια με το τέλος της συναυλίας, για την υπέροχη βραδυά που μας χάρισε η μουσική ομάδα της πόλης...
O Σταύρος ήρθε απρόσμενα στη ζωή μου. Έπεσε με το πολύχρωμο αλέξιπτωτο του μπροστά μου, χαμογέλασε και ήταν σα να τον ήξερα χρόνια. Ένας άνθρωπος από αυτούς που σπάνια πια συναντάς. Καθαρός, γνήσιος. Αυτός είναι και ο λόγος που στη ζωή του παλεύει και δεν αφήνει τίποτα να του χαριστεί. Με το μεράκι του, τη θέληση του και την αγάπη του στο τραγούδι, κάνει βήματα στέρεα. Βήματα που κάποια μέρα θα τον κάνουν να είναι περήφανος για ότι κατάφερε στη ζωή του.
Τον ζήσαμε από κοντά κάποια στιγμή στα πρώτα βήματα της καριέρας του ακόμη, τότε που όλα ήταν δύσκολα. Που έκανε προσπάθειες να αναγνωρισθεί η δουλειά του. Κάτι για το οποίο δεν υπήρχε περίπτωση να μην συμβεί. Η φωνή του Σταύρου είναι γάργαρο νερό. Όταν τραγουδάει το ζει, το βιώνει.
Εκείνο που δεν θα ξεχάσω ποτέ, είναι το απίστευτο γλέντι στον κήπο μας. Ο Σταύρος και ο πατέρας μου με τις κιθάρες και τις καθαρές φωνές τους έκαναν εκείνο το βράδυ τη γειτονιά να νιώσει τη ζεστασιά της παρέας. Ήταν μια βραδυά υπέροχη που μας βρήκε το ξημέρωμα ικανοποιημένους και χαρούμενους όλους. Λες και η μουσική είχε διώξει όλα τα σύννεφα και έφερε τον ήλιο μέσα στο σπιτικό μας.
Τις μέρες που έμεινε κοντά μας ο Σταύρος μου μίλησε για όλες του τις αγάπες. Το τραγούδι, τις ελεύθερες πτώσεις με αλεξίπτωτο όπου είναι και δάσκαλος, το όμορφο ξενοδοχείο που κρατά πιο πολύ για τους φίλους που ασχολούνται με τον άνεμο. Μου σύστησε τηλεφωνικά τον καλό του συνεργάτη από τότε, Τόλη Χάρμα, έναν υπέροχο άνθρωπο. Με μια ζεστή φωνή και κάτι απροσδιόριστο που σε έκανε να νιώθεις οικεία, ακόμη κι αν δεν τον είχες δει ποτέ. Άνθρωποι απλοί μα τόσο ντόμπροι που δεν γίνεται να μην τους εκτιμήσεις.
Με τις δουλειές και τα προβλήματα του καθενός χαθήκαμε. Μάλλον έφταιξα εγώ. Δεν ήμουν και πολύ συνεπής με το Σταύρο. Κάποια στιγμή εξαφανίστηκα, και παρόλο που με έψαχνε, ήμουν στον κόσμο μου. Πριν λίγο καιρό οι δρόμοι μας ξανασυναντήθηκαν. Χάρηκα πολύ που τον ξαναείδα. Που έμαθα ότι πάει καλά και είναι ευχαριστημένος με τη δουλειά του. Που το τραγούδι γεμίζει πια τη ζωή του. Που τον κάνει να νιώθει σαν αλεξιπτωτιστής που πετά ψηλά στα σύννεφα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Σταύρος έρχεται γελαστός με ένα δίσκο στο χέρι, βγαλμένο από τα βαθύτερα νερά της λαϊκής μας μουσικής. Και σίγουρα, ο Σταύρος «ψαρεύει» σε αυτά τα νερά, αφού τα τραγούδια που επιλέγει για τις εκδόσεις του δεν είναι τα γνωστά συνηθισμένα και αγαπημένα από τον πολύ κόσμο. Είναι τα πιο κρυφά διαμάντια του ελληνικού λαϊκού μουσικού θησαυρού. Έτσι, αυτή τη φορά, για τούτη δω τη δουλειά του «ψάρεψε» σπάνια κομμάτια, από αυτά που δεν παίζονται συχνά στα πάλκα (και φυσικά ποτέ στα ραδιόφωνα της διαπλοκής), από αυτά που δεν τα άκουσε καμία φορά το ευρύ κοινό και, μαζί με κάποια άλλα πιο γνωστά, καθώς και ένα-δυο πασίγνωστα (που τον εκφράζουν προσωπικά), έφτιαξε ένα «μπουκέτο» και μας το προσφέρει με ευγένεια.Και μόνο αυτό να εκτιμήσει κάποιος, του λέει «μπράβο».
Σημαντικό μερίδιο και ευθύνη στην τελική παρουσίαση έχει και η ορχήστρα, που κάθε μέλος της δείχνει να ξέρει πολύ καλά της δουλειά του.
