Πες μου ένα ψέμα

Είναι ένα όμορφο ψέμα καλύτερο από την αλήθεια; Ο Μαρκ Τουέιν έλεγε πως «η αλήθεια είναι ένα τόσο σπάνιο μόριο, που θα πρέπει να της κάνουμε πολύ περιορισμένη χρήση» και ο Σοφοκλής πως «το ψέμα ποτέ δεν ζει για να γεράσει» ...

Το αντικειμενικό μια αλήθειας είναι τόσο σχετικό, όσο και καθετί το απόλυτο και δεν είναι τυχαίο πως η κατοχή της γνώσης συνδυαζόταν πάντα με την παντοδυναμία, όπλο στα χέρια της εξουσίας κάθε τύπου. Μόνο που όσο ανοίγει το πλάνο, τόσο θολή γίνεται η εικόνα και τα στοιχεία της απειροελάχιστα κομμάτια σε ένα ψηφιδωτό που τείνει στο άπειρο.

Το κυνήγι της αλήθειας ολόκληρης ταυτισμένο με την ιδιοσυγκρασία μας την ρομαντική, που θέλει να αξιωθεί έναν δικό της, καλοφτιαγμένο παράδεισο. Ταυτίστηκε με το «είναι» μας, αλλά είναι μάταιο και αυτό, σαν τελευταία ελπίδα.

Θυμάμαι παιδί την αγωνία μου μπροστά στην αλήθεια του θανάτου. Δεκαετία του '80 και η είδηση για την κατάρα του AIDS, του ιού που μάστιζε με όπλο τον έρωτα, γέμιζε τις τηλεοράσεις. Κλωθογυρνούσαν στο μυαλό μου οι εικόνες και η λέξη «θάνατος», η άγνωστη, η τρομοκρατική, η ως τότε (και τώρα ακόμα, τόσα χρόνια μετά ...;) ακατάληπτη και ασύλληπτη. Με παιδική αφέλεια τον ρώτησα, με αγωνία στα μάτια, παράκληση σχεδόν να μου πει εκείνο που αποζητούσα να ακούσω:

«Μπαμπά, όσοι έχουν AIDS ... πεθαίνουν;»
Παύση να διαβάσει τα μάτια μου ...
«Όχι αγάπη μου ...», να μη μου χαλάσει το χατίρι ...

Μάλωνε, βλέπεις, στο κεφάλι μου η αλήθεια που ήξερα με το παραμύθι που είχα ανάγκη να πιστεύω.

Μεγάλωσα πια και ακόμα δεν βρίσκω το θάρρος να σκορπίσω στους ανέμους τα παραμύθια μου. Έχω πολλούς «Άγιους Βασίληδες» που δεν θέλω να μάθω ποτέ ότι δεν υπάρχουν. Πολλές κρυμμένες γωνιές κάθε αλήθειας μου, που εσκεμμένα δεν φωτίζω. Από δειλία ή και ανάγκη, βλέπω εκείνα που επιλέγω να δω. Ποιος δεν το κάνει;
Ποιος είναι τόσο ελεύθερος που δεν τρομάζει και μόνο στην ιδέα ότι θα βρει όλη την αλήθεια που από πάντα του διατείνεται ότι ψάχνει;
Δεν αγαπάω συχνά μωρέ. Αλλά τα παραμύθια μου τα ερωτεύομαι με την πρώτη ματιά, κάθε μέρα εκ νέου. Στοργικά ποτίζω τις ρίζες τους να ξαναγεμίζουν άνθη. Τα χρειάζομαι. Έτσι για να ανασαίνω καμιά φορά λίγο πιο βαθιά, στα περιθώρια του εαυτού μου.

Λέω πως σιχαίνομαι το ψέμα των άλλων. Μα οι αλήθειες οι πιο δικές μου είναι χειρότερος κίνδυνος. Είναι ο κόσμος, που έχω φτιάξει και ζω, στα μέτρα μου και ως ένα βαθμό κάλπικος. Η πραγματικότητα έχει ανάγκη από «ντοπάρισμα» για να είναι υποφερτή και να αντέχεται. Το κουτί της δικής μου Πανδώρας είναι εκείνα που έχω απωθήσει, εκείνα που έχω πασπαλίσει με τη χρυσόσκονη του «happy end» των παραμυθένιων κόσμων που δημιούργησα στη φαντασία μου.
Αν εσύ είσαι πιο θαρραλέος, πιο ντόμπρος με τον εαυτό σου, κάνε αλλιώς. Αν τολμάς, αν αντέχεις. Εγώ διαλέγω να ζήσω καβάλα στο συννεφάκι μου, κι ας είναι τρύπιο.

Δεν είναι τυχαίο που στις άμυνες της ανθρώπινης ύπαρξης είναι και η απώθηση από τη μνήμη των πιο επώδυνων στιγμών και εμπειριών της μικρής ζωής μας. Σαν να μην υπήρξαν, σαν να μην τις ζήσαμε. Τον μηχανισμό του υποσυνειδήτου θαρρείς μια τέτοια ανάγκη να τον «γέννησε». Να αποθηκεύει στο σκοτάδι τις πιο μαύρες μας αλήθειες, εκείνες που μας κόβουν τα πόδια και μας ρουφούν ζωή.

Και έπειτα υπάρχει λένε μια σπάνια πάθηση που χάνεις την αίσθηση του σωματικού πόνου. Με φρίκη την περιέγραφαν, δείχνοντας στα ρεπορτάζ τους ανθρώπους που τρώγαν τις σάρκες τους χωρίς συναίσθηση οδύνης καμιάς. Άραγε εκείνοι να συνάντησαν τα σκοτάδια που έκρυβαν στο πίσω μέρος της συνειδητής ζωής τους;

Παιδί, φοβόμουν το θάνατο. Ενήλικη πια, με τρομάζουν περισσότερο τα κομμάτια από το ψηφιδωτό της ζωής μου που μπορεί μια μέρα μια αφορμή να τα φωτίσει. Και να σκορπίσει από πάνω τους τη χρυσόσκονη, να εξαφανίσει το παρήγορο σύννεφο που με ταξιδεύει, να με ρίξει στο απόλυτο κενό. Και τότε σαν άλλος κανίβαλος, να τρώω μία-μία τις σάρκες του εαυτού μου, από μέσα. Και να μείνω ένας άνθρωπος λειψός, μόνο δέρμα.

Τότε φωτίζει τα μάτια μου ξανά εκείνη η παράκληση η παιδική, να διώξει κάποιος που αγαπώ τον εφιάλτη:

«Πες μου ένα ψέμα ν' αποκοιμηθώ ... » (στίχος του Νικόλα του Άσιμου)

...και επιστρέφει στην ψυχή μου η γαλήνη ...