Μαθήματα Ελληνικών ΙV: Ψευδόποδα

Το αλφάβητο μας το διδάσκουνε φωνητικά. Δεν ξέρω τι γνώμη έχουν γι αυτό οι γλωσσολόγοι. Σίγουρα θα υπάρχουν καλύτεροι τρόποι, αλλά εμείς μέχρι αυτό το νεωτερισμό έχουμε φτάσει. Μας δείχνουνε τα γράμματα, προφέρουμε τους ήχους και βιαζόμαστε να περάσουμε στις συλλαβές για να δούμε αν καταλάβαμε το μηχανισμό της ανάγνωσης.

Κι εκεί με τους ήχους αμέσως φαίνονται τα προβλήματα, διότι υπάρχουν μερικοί ήχοι που δεν συνηθίζονται σε άλλες γλώσσες.

Το δέλτα ας πούμε δημιουργεί πολλές δυσκολίες, το θήτα φυσικά, το γάμα ενίοτε.

Το ψι και το ξι είναι αδύνατον να τα προφέρουν οι ασιάτες αν δεν βάλουν μπροστά κάποιο φωνήεν. Γι αυτό και τον Αλέξανδρο τον έβγαλαν Ισκεντέρ, ως γνωστόν.

Όμως πιο εύκολα τα καταφέρνεις με νεκρούς κατακτητές, παρά με σημερινούς ταξιτζήδες ας πούμε… Φαντάζεστε κάποιον να φωνάζει:

¨Τασκί, τασκί!¨

Με τους Αφρικανούς τα προβλήματα προφοράς είναι λιγότερα.

Αλλά αυτά τα διπλά σύμφωνα, ψι και ξι, δεν παραλείπουν να τους εκπλήσσουν. Εδώ που τα λέμε, είναι λίγο παράξενα. Γιατί υπάρχουν αυτά, και όχι ας πούμε το μπι, το ντι, που έχουν άλλες γλώσσες; Μερικοί ρωτάνε.

Ο Αμπί δεν ρωτάει. Ψι, ψι... μάλιστα, μονολογεί.

- Όπως ψυχολόγος, του λέω στα γαλλικά, γιατί είναι γαλλόφωνος, σαν πολλούς από τους αφρικανούς, και ξέρω ότι γνωρίζουν αυτή τη λέξη.

- Ναι, μου λέει, κατάλαβα. Όπως ψυχολόγος. Όπως ψευδόποδα…

Δεν καταλαβαίνω αμέσως τι μου λέει. Δεν θα άκουσα καλά.

Τι είπε;

Μια ελληνική λέξη, στα γαλλικά, από αφρικανικά χείλη, μου διέφυγε όσο νάναι.

-Συγγνώμη, δεν άκουσα;

-Ψευδόποδα. Αυτά που έχει η αμοιβάδα, αυτοί οι σχηματισμοί που δημιουργεί και μοιάζουνε με πόδια…

-Η ποια;

-Η αμοιβάδα, ένας μονοκύτταρος οργανισμός…

Όλα αυτά στα γαλλικά, από έναν τύπο ο οποίος παρακολουθεί μαθήματα σε ελληνικό σχολειό και διδάσκεται το ελληνικό αλφάβητο, μου δημιουργούν ολιγόλεπτη σύγχυση.

Η αμοιβάδα. Οι μονοκύτταροι οργανισμοί. Τα ψευδόποδα. Έχουμε ξεφύγει από το θέμα.

- Μια στιγμή, λέω, μια στιγμή. Η αμοιβάδα, βεβαίως. Το ξέρω αυτό, το έχουμε κάνει στο σχολείο. Μονοκύτταρος. Κατάλαβα. Κι έχει πόδια; Δηλαδή θέλω να πω, ψευδόποδα;

Για να επανέλθουμε στο ψι, με κάποιο τρόπο…

Με κοιτάζει χαμογελώντας δειλά, ίσως αναρωτιέται αν το παράκανε με την επιστημονική ορολογία. Αλλά στο κάτω- κάτω μιλάει σε ελληνίδα, και υποτίθεται ότι αυτές οι λέξεις είναι ελληνικές. Θα έπρεπε να τις ξέρω, κάτι να μου θυμίζουν.

Κάτι αναδύεται από τα βάθη της μνήμης. Βέβαια, η αμοιβάδα, διάολε, ψευδόποδα, βεβαίως, κάτι προεξοχές που απλώνονται τραβώντας το κύτταρο της. Κι ύστερα τι κάνει, περπατάει; Ταξιδεύει μήπως, μεταναστεύει, όπως αυτός ο άνθρωπος εδώ δίπλα μου που περιμένει υπομονετικά, με το δειλό του χαμόγελο;

- Γιατρός είστε; του λέω τελικά.

- Έχω σπουδάσει Βιολογία…

- Α μάλιστα. Βιολογία. Και πως αποφάσισες να φύγεις; Πώς δεν έμεινες στην πατρίδα σου, να δουλέψεις;

- Δεν μπορούσα, λέει χωρίς να σκοτεινιάζει το πρόσωπό του. Έχει πάντα αυτό το γλυκό χαμόγελο. Πώς να σας εξηγήσω…

- Α, λέω μόνο. Δεν μπορούσε να μείνει στη χώρα του, ποιος ξέρει γιατί. Πόλεμος; Προσφυγιά; Διώξεις; Φτώχεια;

Σωπαίνουμε κι οι δυο καθώς το μυαλό μου έχει κολλήσει στο ψι. Καθώς στροβιλίζεται στην αλφάβητο. Πρέπει να την τελειώσουμε, να φτάσουμε στο Ωμέγα.

Θα ήθελα να ρωτήσω, αλλά δεν πρέπει να καθυστερήσουμε άλλοι. Κατά βάθος ξέρω γιατί δεν μπορούν να μείνουν στον τόπο τους οι μετανάστες. Είναι που είναι άνθρωποι, έχουν πόδια. Όχι ψευδόποδα, σαν την αμοιβάδα.

Πόδια αληθινά που μπορούν να τα κινούν και να φεύγουν, να ταξιδεύουν, να οργώνουν τη γη, τη θάλασσα. Πάντα είχαν πόδια και πάντα θα φεύγουν, κι όσα σύνορα και νόμους να βάλεις για να σταματήσεις τους οδοιπόρους, επειδή εγκαταστάθηκες ωραία εσύ σε έναν τόπο και δεν θέλεις επισκέψεις, ματαιοπονείς.

Θα περπατούν και θα φεύγουν οι άνθρωποι με τα αληθινά τους πόδια, θα αναζητούν πάντα νέους τόπους, καλύτερη μοίρα, θα υποφέρουν, θα ξεριζώνονται, αλλά τι να κάνουμε;

Δεν έχουμε ρίζες, δεν είμαστε δέντρα. Πόδια έχουμε.

Αληθινά πόδια…

- Προχωράμε λοιπόν παρακάτω…