Η σάτυρα και η ηθογραφία είναι δυο είδη που δεν συναντιούνται συχνά σε ένα θεατρικό έργο, ούτε αναμιγνύονται εύκολα. Η σάτυρα στοχεύσει σχεδόν πάντα στην επικαιρότητα ή στα επίκαιρα ήθη, ενώ η ηθογραφία νοσταλγεί το παρελθόν. Εποχές που πέρασαν για πάντα.
Τι συμβαίνει λοιπόν και στην Κοζάνη -με κύριο εκφραστή τον Γιώργο Παφίλη- αυτό το παράξενο θεατρικό είδος ανθεί;
Οι κοζανίτες -για λόγους που μόνο η κοινωνιολογία μπορεί να διατυπώσει- συνδυάζουν ένα καταλυτικό χιούμορ με μια φυσική προσήλωση στην παράδοση τους. Η σχέση με την παράδοση είναι αυθόρμητη, χωρίς σχέδιο και «πρέπει». Για τους κοζανίτες η παράδοση είναι ιερή και ανέγγιχτη.Είναι μέρος της ζωής τους. Γι αυτό κι η σάτυρα του παρελθόντος είναι όχι μόνο εφικτή, όχι μόνο άνετη και χωρίς προκαταλήψεις αλλά και αυτονόητη.
Αυτό φαίνεται κι από τις μέρες της Αποκριάς. Τίποτα δεν έχει επιβληθεί απ' έξω. Το θέαμα βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα. Κυριαρχεί η σάτυρα αναμιγμένη με την παράδοση, σε ένα εκρηκτικό μίγμα, που οδηγεί στην αυθεντική διασκέδαση χωρίς κανόνες. Επιπλέον οι κοζανίτες διατηρούν το γλωσσικό τους ιδίωμα δίχως κόπο. Δεν προσπαθούν να θυμηθούν τις λέξεις, γιατί αυτές διατηρούνται με ευκολία στην αύρα της πόλης.Είναι λέξεις ικανές να περιγράψουν πρόσωπα και πράγματα με έναν μοναδικό και ανεπάληπτο τρόπο.
Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. είναι ένας θεσμός που εμπνεύστηκε η κεντρική πολιτεία. Θα ήταν ένας άχρηστος θεσμός, αν δεν μπορούσε να αφουγκραστεί τα ιδιαίτερα χαρίσματα του κάθε τόπου. Στην Κοζάνη το έκανε από την ίδρυση του. Αναγνώρισε, κατανόησε και υπηρέτησε αυτό το κομμάτι της ζωντανής παράδοσης της πόλης.
Γνώστης βαθύς της Κοζανίτικης παράδοσης και του γλωσικού ιδιώματος και παράλληλα αφοσιωμένος στην τέχνη του θεάτρου, ο Γιώργος Παφίλης έχει πετύχει με τα έργα του να κερδίσει την αποδοχή όλων μας. Συνδυάζοντας την παράδοση με το θέατρο μας έχει δώσει μια σειρά από σημαντικά έργα που παρουσιάζονται στην πόλη από τη δεκαετία του '80.
Η Νιάνια πρωτοπαίχτηκε στις 8 Μαρτίου του 1994 από τη θεατρική Σκηνή του Δήμου Κοζάνης. Με μια πρώτη ματιά το έργο φαίνεται περιγραφικό. Μια προσεκτική δεύτερη ανάγνωση όμως αναδεικνύει τη σκηνική του οικονομία, την προοδευτική ανάπτυξη των χαραχτήρων και ρόλων, τους ψηλούς και χαμηλούς τόνους ενός καλοστημένου θεατρικού παιχνιδιού.
Οι ηθοποιοί, όλοι ανεξαιρέτως με ψυχή τον Γιώργο Παφίλη, έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους και ερμήνευσαν το έργο με έναν μοναδικό επαγγελματισμό. Η σκηνοθεσία του ίδιου του Γιώργου Παφίλη, υπογράμμισε τις αρετές της λιτότητας, που πρέπει να κατέχει καλά κάποιος για την διδάξει. Και το αποτέλεσμα ασφαλώς μεγάλο αφού κατάφερε το στόχο του. Να κρατήσει το ενδιαφέρον του κοινού επί δυόμιση ώρες, να προκαλέσει τη συμμετοχή των θεατών στα δρώμενα και να διαμορφώσει μια νοσταλγία και πολλές σκέψεις για μια εποχή που έφυγε ανεπιστρεπτί παίρνοντας μαζί της χίλιες δυο ομορφιές της ελληνικής καθημερινότητας. Η προσπαθεία αυτή έχει ένα ακόμη ειδικό βάρος. Καταδεικνύει πόσο θεατρικό δυναμικό υπάρχει ανάμμεσα μας. Δυναμικό που πια δε χάνεται, αφού υπάρχει ο κινητήριος μοχλός ανάδειξης, το Δημοτικό Περιφεριακό Θέατρο.
Είναι πολύ σημαντικό που το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. έχει πλέον καθιερώσει τη συνεργασία μαζί του, αντιλαμβανόμενο την αξία των έργων του. Ηθογραφίες μοναδικές. Μιας Κοζάνης που δεν υπάρχει πια, τα έργα του Γιώργου Παφίλη περιγράφουν το περιβάλλον της πόλης, τους ανθρώπους και τις αντιδράσεις τους σε κάθε τι νέο που απειλεί την ασφάλεια του δεδομένου, το ιδιαίτερο γλωσσικό ιδίωμα.
Παρουσιαζόμενα επί σκηνής, σε όσους έζησαν σ΄αυτό το περιβάλλον ξυπνούν εικόνες οικείες κι αγαπημένες. Προκαλούν, με απίστευτη ισορροπία, γέλιο και δάκρυ. Και χαρίζουν ένα γλυκόπικρο, απολαυστικό ταξίδι μνήμης.
Στους νεότερους κοινωνούν με τρόπο μοναδικό κι ευχάριστο, στοιχεία από το πρόσφατο παρελθόν του τόπου τους. Κι αποτελούν, ελπίζουμε, αφορμή σημαντική για την ανακάλυψη του πλούτου του, για τη γνώση της ιστορικής τους διαδρομής. Αλλά κυρίως για τη διαμόρφωση τους σε πολίτες του κόσμου με ταυτότητα, ωστόσο, ιδιαίτερη και διακριτική.
Αξίζουν τα θερμότερα χειροκροτήματα μας όλοι οι συντελεστές της παράστασης καθώς και το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. για την επιλογή του να στηρίξει τέτοιες δυναμικές πολιτιστικές προσπάθειες, εδώ και χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου