Κάποτε δουλεύαμε για να αγοράσουμε ένα σπίτι, από δω και πέρα θα δουλεύουμε για να μη μας πάρουν το σπίτι. Η αριθμητική ήταν πάντοτε αμείλικτη - και όχι μόνο στα μαθητικά μας χρόνια. Όμως το ζήτημα δεν είναι οι αριθμοί αλλά η ψυχολογία. Αλλο πράγμα η στέρηση και άλλο η μιζέρια. Μπορείς να είσαι «πτωχός και πένης» αλλά να περνάς καλά - παλιά κοινοτοπία, που ως κοινοτοπία έχει γερή δόση αλήθειας.
Εξάλλου, πολλοί συμπατριώτες μας δεν μας βομβαρδίζουν με εκείνο το άλλο το κλισέ, ότι στην Ελλάδα «μας» έχουμε τον ήλιο, το ουζάκι και τον μεζέ - ότι στο ελάχιστο βρίσκουμε την ευτυχία;
Ιδού η ευκαιρία, λοιπόν.
Διότι όντως βοηθάει το κλίμα και η φυσική ομορφιά της Ελλάδας στη νιόφερτη αυτή κατάθλιψη του «ελληνικού ζητήματος». Νομίζω οι Αμερικανοί είναι που αναφέρονται στην ελληνική οικονομική κρίση με αυτόν τον όρο, τον οποίο βρίσκω ανατριχιαστικό, καθώς θυμίζει το απεχθές «εβραϊκό ζήτημα» που είχαν θέσει οι ηγέτες της ναζιστικής Γερμανίας.
Ωστόσο, κανείς δεν φαίνεται να βρίσκει πια παρηγοριά σε τέτοια ευφυολογήματα περί λιακάδας και ούζου. Ειδικά μετά την Παρασκευή το πρωί, και με την είσοδο του ΝΔΤ στον έλεγχο της χώρας, στο κέντρο της Αθήνας συναντούσες ανθρώπους εκνευρισμένους - είχες την αίσθηση ότι αν τους έπιανες από τη μύτη, θα έσκαγαν.
Σε έναν από τους ημερολογιακούς τόμους των «Ημερών», ο Γιώργος Σεφέρης παρακολουθεί λίγο καιρό μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή έναν εξαθλιωμένο γέρο στον δρόμο, ο οποίος, αν θυμάμαι καλά, μονολογεί:
«Εχει ο Θεός...»
Και ο Σεφέρης σχολιάζει:
«Η άπειρη υπομονή του λαού». Στέκομαι στο περιστατικό για δύο λόγους. Όποια στωικότητα μας διακρίνει ως φυλή μοιάζει να έχει χαθεί προ πολλού. Αυτό που είδε ο Σεφέρης, αν δεν ήταν προβολή της δικής του προσωπικής ματιάς, μοιάζει χαμένο στον χρόνο. Ίσως αναγκαστούμε να το επανεφεύρουμε.
Ο δεύτερος λόγος που στέκομαι στο περιστατικό είναι ότι αυτή η νοοτροπία τού «έχει ο Θεός» είναι ένα από τα μεγάλα μας δομικά προβλήματα. Αυτή η επιτακτική ανάγκη μας να πετάμε από πάνω μας την όποια ευθύνη των μελλοντικών μας επιλογών και αποφάσεων, η πεποίθησή μας ότι τα πράγματα θα φτιάξουν από μόνα τους, ότι κάποια αόρατη, υπέρτατη δύναμη θα μας σώσει, ότι η σωτηρία δεν θα έρθει εντός αυτού του κόσμου αλλά εκτός, όχι εντός του εαυτού μας αλλά εκτός. Αυτή ίσως είναι μια από τις αιτίες που δεν έχουμε συνέχεια στις προσπάθειές μας.
Πατάμε στην κορυφή με δόσεις, τα επιτεύγματά μας μοιάζουν με παρενθέσεις. Είτε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες πρόκειται είτε για το ποδοσφαιρικό, πάντα μετά μιλάμε για «χαμένες ευκαιρίες». Δεν μας αρέσει ο στίχος του Μιχάλη Γκανά «πάθος είναι η διάρκεια».
Αλλά, είπαμε, ο ήλιος και η θάλασσα όλα τα ξεπλένουν. Και βέβαια στην Ελλάδα έχουμε ένα φως αδυσώπητο».
Η περιπέτεια με την οικονομία μας επανέφερε στην επιφάνεια διάφορες συλλογικές παθογένειές μας. Το καφενείο είναι πράγματι πολύ ωραίο πράγμα, όμως δεν είναι το σύμπαν. Είναι βέβαια βασικό να αφουγκραζόμαστε την αγορά, με την ευρεία έννοια εδώ η λέξη, εξίσου σημαντικό όμως είναι να μην είμαστε αγοραίοι και να μην πουλάμε αέρα φρέσκο - κυρίως στους εαυτούς μας.
Είναι το μόνο που έχουμε.
Πηγή: Όλα κλεμμένα. Μέχρι κι ο τίτλος... Οι μέρες που ζούμε μοιάζει να μας τα έκλεψαν όλα. Λέξεις, συναισθήματα, ήχους. Μια βουβή σιωπή παντού και μυαλά μουδιασμένα. Μέχρι να το πάρουμε απόφαση, ότι πρέπει να κάνουμε το επόμενο βήμα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου