Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι των Καραγιαννιών

Ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι βρίσκεται στα όρια του Δήμου Κοζάνης, στο Κηπάρι. Κείτεται καταμεσής του κάμπου, πάνω από το σχεδόν ξεραμένο μικρό ποτάμι της περιοχής, μέσα σε πυκνή βλάστηση.

Δεν είναι μεγάλο, όσο τα γεφύρια του Βοΐου, των Γρεβενών ή της Ηπείρου.

Δεν έγινε από ντόπιους μαστόρους, ούτε καν από Έλληνες. Το γεφύρι μια σταλιά, δύο επί τρία, η παράδοση το θέλει να κατασκευάσθηκε από Γάλλους στρατιώτες, κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Προφανώς τότε τοπικοί παράγοντες ζήτησαν εκδούλευση από τον Μηχανικό της συμμάχου δύναμης, που ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή. Εκείνοι ανταποκρίθηκαν και έκαναν το μικρό, αλλά πανέμορφο κομψοτέχνημα. Οι διαστάσεις του είναι περίπου, τέσσερα μέτρα μήκος και τρία μέτρα το πλάτος. Είναι κτισμένο όλο από πέτρα και το τόξο διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Στη μια του πλευρά έγινε τελευταία επέκταση από τσιμέντο για την αύξηση του πλάτους του γεφυριού.

Το γεφύρι ενώνει τις δυο μεριές του κάμπου των Καραγιαννιών. Σήμερα, εκατό χρόνια από την κατασκευή του, χρησιμεύει για το πέρασμα των τρακτέρ και των άλλων αγροτικών μηχανημάτων, αγόγγυστα θα έλεγε κανείς. Είναι σχεδόν βυθισμένο στις φερτές ύλες του ποταμού και πνιγμένο στη βλάστηση. Είναι αδύνατον να το προσέξεις, περνώντας και μόνο, από πάνω του.

Το γεφύρι των Καραγιαννιών, όσο ταπεινό και αν είναι, χρήζει σήμερα διάσωσης και ανάδειξης. Δίχως αμφιβολία αποτελεί για την περιοχή μας ένα μοναδικό περίτεχνο μνημείο.

Ίσως θα πρεπε να κατασκευαστεί ένα άλλο δίπλα σε αυτό, από το οποίο πλέον θα εκτελείται η συγκοινωνία. Στη συνέχεια να κατεδαφισθεί η προσθήκη στο παλαιό γεφύρι και αμέσως μετά να πραγματοποιηθεί η υποστύλωσή του, τηρώντας όλους τους σχετικούς προβλεπόμενους όρους και εφαρμόζοντας σύγχρονες τεχνικές επισκευής των μνημείων.

Των εργασιών υποστύλωσης του γεφυριού να ακολουθήσουν εργασίες ανάπλασης του περιβάλλοντος χώρου. Να διαμορφωθεί εκ νέου η κοίτη του ποταμού, να αντικατασταθεί η πυκνή βλάστηση από καλλωπιστικά φυτά, να διαμορφωθούν μονοπάτια περιπάτου, να κατασκευαστεί ένα κιόσκι, να τοποθετηθούν μερικά παγκάκια και να ηλεκτροφωτιστεί το γεφύρι και ο χώρος. Να γίνει δηλαδή ό,τι χρειάζεται, ώστε ο χώρος να μετατραπεί σε χώρο αναψυχής. Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου θα έχει ως στόχο την οπτική ανάδειξη του μνημείου, αλλά και την ανάδειξή του μέσα από τη δυνατότητα της επισκεψιμότητας, που θα του δοθεί.

Τα γεφύρια του τόπου μας χτίστηκαν κάποτε για να καλυφθεί μια ανάγκη, ανάγκη επιτακτική. Στη συνέχεια μετουσιώθηκαν σε τέχνη, ενώ παράλληλα λειτούργησαν στη διάσταση του θρύλου, των παραδόσεων και του μύθου. Σήμερα αποτελούν σύμβολα του πολιτισμού μιας άλλης εποχής.

Γνωστότερο γεφύρι απ’ όλα, δεν είναι άλλο, από αυτό της Άρτας. «Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες, γιοφύρι εστεριώνανε στης Άρτας το ποτάμι…». Ποιος δεν έχει ακούσει το δημοτικό τραγούδι, ποιος δεν γνωρίζει την ιστορία της θυσίας της γυναίκας του πρωτομάστορα.

Στο επίπεδο της τέχνης σημαντικότερα γεφύρια θεωρούνται αυτά των Γρεβενών και της Ηπείρου, του Αζίζ-Αγά, του Ζιάκα, του Σπανού, της Κόνιτσας, του Κόκκουρου, του Μίσιου, αλλά και της Σβόλιανης, της Μόρφης, της Χρυσαυγής, σε ό,τι αφορά τον δικό μας νομό.

Ελπίζω πως οι τοπικοί φορείς και ειδικότερα ο Δήμος Κοζάνης, κάποια μέρα, θα επιληφθεί του έργου. Το κόστος είναι ασήμαντο για την τεχνική υπηρεσία του Δήμου να κατασκευάσει το καινούργιο γεφύρι και στη συνέχεια όλα τα άλλα, όπως λεπτομερώς περιγράφτηκαν.

Το μοναδικό πέτρινο τοξωτό γεφύρι του δήμου αξίζει μιας καλύτερης τύχης.

Το γεφύρι του Κηπαρίου, ας μην αποτελέσει νέο γεφύρι της Άρτας περιμένοντας την θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα για να διασωθεί.

Πηγή: Περιοδικό Όμικρον