6/10/09

Ο άγιος Θωμάς, ο μελισσοκόμος και οι υπνώντες δραγάτες


Η δημοκρατία επιτάσσει την ανάληψη δημοσίων αξιωμάτων από έναν μικρό αριθμό διεφθαρμένων, βάσει της ψήφου ενός πλήθους ανίκανων.


George Bernard Shaw


Γιατί παίρνω τακτικά το δρόμο για το λόφο του αγίου Θωμά και στο δασύλλιό του περιφέρω το είναι μου, ώρες απογεύματος;

Ξεγελώ τον εαυτό μου, ότι τούτο το επιβάλει μια ανάγκη του σώματος για περπάτημα κι όχι η απαίτηση της ψυχής που την φορτώνει μια προσδοκία και τη φορτίζει η νοσταλγία. Περπατώ σ’ αυτά τα αδιόρατα σχεδόν μονοπάτια του ενός βήματος πλάτους, που χάνονται βαθμηδόν με τον καιρό και την αβαδησία τους· σφιχτό χώμα, πέτρες, χορτάρι, ένα μείγμα σκληρό α-λασπώδες στη βροχή κι α-κονιορτοποίητο στην ξηρασία. Είναι αυτά τα ήμερα δρομάκια τα οποία όπου συναντώ με σταματούν βαδίζοντας. Γύρω πέτρες ήρεμες κι ασάλευτες απ’ αιώνων μαρτυρούν πάνω τους εκτός από τις στέρνες του καιρού και των διαστολών του, τις ταπεινές ομορφιές της φύσης απαραχάρακτες κι ανεπηρέαστες απ’ των ανθρώπων την πραγματικότητα και τη ωμότητα. Αυτό το τοπίο μοναχικότητας και σιωπής με θέλγει διαρκώς.

Εκεί με βρίσκω.

Παραμονή αγίου Αποστόλου Θωμά τυχαία (τυχαία;) βρέθηκα και πάλι στα μονοπάτια του καχεκτικού, έστω, περιαστικού μας πράσινου. Πριν λίγα χρόνια επιχείρησαν να το κάψουν κι αυτό. Από μακριά ερχόταν το αντιλάλημα, καθώς η ηχώ χτυπούσε την πλαγιά του Αηλιά, από τις πανηγυρικές οχλαγωγίες -ο «γεγαυρωμένος όχλος» (Σοφία Σολομώντος) –αυτός που μόλις θριάμβευσε στις εκλογές- από τους μετόχους και συμμετόχους του εν εξελίξει νιάημερου, που διαλαλούσαν τις υπηρεσίες τους και τα εμπορεύματα (τα χαλιά επ’ ώμου και ο χαλβάς υπό μάλης εκ νέου έκαναν θραύση).
Από κοντά διέσχιζαν τα δέντρα κι ερχόταν καταπάνω μου οι εσπερινοί ύμνοι της ομώνυμης ακολουθίας που λάβαινε χώρα στο πανηγύριζον ναΰδριον του Αγίου Αποστόλου Θωμά (έτος ανέγερσης 1969) το λόφο. Είναι η δεύτερη τακτική ακολουθία υπέρ του αγίου εκεί, η άλλη γίνεται την Κυριακή του Θωμά, εορτή της Ψηλαφήσεως με τα ωραία τροπάρια που καταλήγουν «Ο Κύριος μου και Θεός μου» και σου θυμίζουν το άγιον Ορος και τη Σκήτη της Μικρής αγίας Άννας, ότι συνήθως εκεί βρίσκεσαι εκείνες τις μέρες, τόσα χρόνια τώρα, και καταπραΰνεσαι πολλαπλώς.

Στον έξω χώρο του ναού δεσπόζουν επιτείχιοι επενδυμένοι οι Αρχάγγέλοι, εικονικές δεήσεις Κρεοπωλών και Σφαγέων(!) όπως και Παντοπωλών και Οπωροπωλών.

«Ελθόντες επί την του ηλίου δύσιν ιδόντες φως εσπερινό», μπήκαμε μέσα.

Στον πρόναο καθόμουν σε στασίδι ασταθές κι απάκτωτο (δέηση Γεωργείου Τ...) δίπλα από μια Αγία Μαρίνα σ’ ένα προσκυνητάρι να τραβάει από τα μαλλιά ένα δαίμονα δικέρατο, πολυ μακρυνύχι, με φτερά (εκπεσόντες άγγελοι άλλωστε) και ουρά φυσικά, με όλα δηλαδή τα αξεσουάρ της διαβολοσύνης θα ήταν ίσως κάποιος από εκείνους που ξεστράτισαν από τον νιάημερο ο οποίος εκτελούνταν στους πρόποδες του λόφου, και δαιμονίζουν τα παιδάρια στις κούνιες, τα μεσαία στα σουβλάκια ενώ τα ενήλικα όντα παντού, όπου προκόπτουν χαλβά ημέρας ενώ μόλις προχθές προέκοπτον σοφίαν ψηφολογικήν!
Άκουγα την ψαλμωδία από το ψαλτήρι ν’ ανεβοκατεβαίνει σε ένταση και ποιότητα σαν βάρκα κυματιζομένη. Έναντί μου μια παράσταση του αγίου, από αυτές είναι γεμάτος ο νάρθηξ, με οικοδομικό το θέμα· στο ειλητάριο του αναφέρεται: «Πάσα η οικοδομή συναρμολογουμένη αύξει εις ναόν άγιον εν Κυρίω -Εφ.221». Ο άγιος είναι προστάτης των Οικοδόμων (στις μέρες μας τους έθεσε υπό την προστασία τους για κάμποσο καιρό και το άγιον ΚΚΕ και όπως αυτό νομίμως εκπροσωπούνταν σε κάθε τόπο) και των συναφών επαγγελμάτων: Ξυλουργών, Επιπλοποιών και Μηχανικών εργολάβων.

Κατά τον Συναξαριστή ο άγιος πήγε ως άλλος Αλέξανδρος στις χώρες των Πάρθων, Μήδων, Περσών και Ινδών για να κηρύξει το λόγο του Θεού. Εκεί ο βασιλέας των Ινδών Γουνδιαφόρος στον οποίο δήλωσε πως κατέχει την τέχνη του ξύλου κι είναι εμπειρότατος στο να κατασκευάζει αλέτρια, κωπία, και ζυγούς βοδιών, αλλά και της πέτρας με τις οποίες ήξερε να κάμνει κολόνας, ναούς και βασιλικά παλάτια, άρα ήταν οικοδόμος και τα συναφή επαγγέλματα γνώριζε, του ανέθεσε να του κάμει ένα παλάτι. Αυτός όμως του έφτιαξε μια εικονική πραγματικότητα παλατιού ενώ έχτιζε καλύβες, τα χρήματα δε αυτού διέθετε στην φτωχολογιά. Φυσικά μετά ταύτα μαρτύρησε. Οπως κάνουν δηλαδή κι οι σημερινοί άγιοι δεσπότες που χτίζουν αντί για βίλες και σπίτια για να μένουν, άγιες καλύβες (τις ονομάζουν μάλιστα κατά την αγιορείτικη ορολογία «καθίσματα») και τα χρήματά τους που μαζεύουν με φορτικό τρόπο από τις εκκλησίες τα επενδύουν και τα μοιράζουν στο φτωχό τους ποίμνιο.

Ο καλοκάγαθος κ. Σπύρος Σιδέρης που επιτροπεύει, μάλλον επιστατούσε της εορτής, μου έδειξε μια φορητή εικόνα της Ψηλαφήσεως του Θωμά από το 1889, 10 Μαρτίου. Ηταν από το σωματείο Οικοδόμων κ.λπ. επαγγελμάτων το οποίο μέχρι και σήμερα είναι απόγονος της Συντεχνίας των Κτιστών που συστήθηκε το 1768. Ο Μιχ. Καλλινδέρης στο βιβλίο του «Συντεχνίες της Κοζάνης την περίοδο της Τουρκοκρατίας» αναφέρει πως για το σωματείο αυτό δεν βρήκε τίποτε άλλο εκτός από μια επιγραφή στο εξωκκλήσι (τότε, σήμερα ναός μεγάλος με κήπο πεύκα και πράσινο) του αγίου Αθανασίου, επί δεσποτικής εικόνος: «Ψηλάφησης του Θωμά Δαπάνη της Συντεχνίας μαστόρων εις μνήμην αιωνίαν και των γονέων των. Εν έτει 1885 τη 25η Μαίου». Αυτήν είδαμε κι ημείς το εσπέρας της νυν 6ης Οκτωβρίου, όταν οι δρόμοι της πόλεως έγεμον πανηγυρικά θύματα της φτηνοκαταναλώσεως ποικίλης όψεως και διαθέσεως απ’ όλον τον ντουνιά του νομού. Η εικόνα συμπληρώνει φέτος 120 χρόνια διακονίας στις εκκλησίες αλλά και στις διαμεσολαβήσεις της οίκοι γιατί την πηγαίναν από σπίτι σε σπίτι και παρέμεινε εκεί κατά τα έθιμα της συντεχνίας και των ευλαβών πολιτών, που ήθελαν οι εικόνες των αγαπημένων αγίων τους να τους συντροφεύουν ένα διάστημα στα οικογενειακά τους ενδότερα.

Μιαν που ο λόγος το έφερε στις εικόνες, στον επιβλητικό ναό του αγίου Νικάνορα στο ένδον του, κατάγραφο εικόνων, όπου από τον υπεράγιον λάρυγγα του Παντοκράτορα κρέμεται δυσβάστακτος πολυέλεος (οι δυσεβείς του ναού δεν τον ξελαφρώνουν λίγο παραμερίζοντας την άλυσο), αφίσες διαδηλώνουν πως πρέπει όλοι οι ενορίτες να βοηθήσουν (ωχ!) στην εικονογράφηση της εφέστιας εικόνας του αγίου, μια δαπάνη 30.000 ευρώ!

Σιγά κύριε άγιε! Ούτε ο Ελ Γκρέκο να ήταν ο ζωγράφος! Ρώτησα αφελώς μια κυρία επί των κυρίων αρμοδία μάλλον.

-Γιατί τόσο ακριβά; Ας βάλει κι ο άγιος κάτι από τη τσέπη του!

Μπερδεύτηκε κάπως και προσπαθώντας να προστατεύσει τον θαυματουργό όσιο και κανονικό άγιο, απάντησε με βαρυγγομούσα σοφία:

- Γιατί λες από, και δεν λες στην τσέπη του!

Τι εννοούσε;

Επιστροφή στο δασύλλιον του αγίου Θωμά.

Στο δρόμο που άνοιξε εκεί ο κύριος Δήμος Κοζάνης για να περιπατούν οι πολίτες του, εσχάτως, κάποιος άξεστος εγκατέστησε πλήθος από κυψέλες μελισσών. Οι περιπατητές αλλάζουν δρόμο ή διακόπτουν την πορεία τους· φοβούνται με το δίκιο τους να περάσουν μέσα από τη γλυκιά αλλά και επικίνδυνη αποικία.
Ο πάσα ένας δηλαδή θεωρεί τους κοινόχρηστους χώρους του Δήμου άφραχτο χωράφι όπου μπορεί να εισβάλει ατιμωρητί και να τους καταπατά εφήμερα ή μόνιμα. Γεμάτοι από οριστικές καταπατήσεις είναι οι γύρωθεν της πόλεως γήλοφοι. Πιθανόν ο εκμεταλλευτής μελισσών να είναι κάποιος μεγαλοψηφοφόρος της Δημοτικής πλειονοψηφίας και έτσι δεν υπολογίζει τους δραγάτες της δημοτικής εξουσίας ή κάποιος κοινός αγροίκος μέλος «μιας κοινωνίας χοντροκομμένων κι απληροφόρητων», οι οποίοι εναλλάσσουν με περισσή αφροσύνη και ηδύτητα, σε μόνιμη πια βάση το δικομματισμό (τι πλήξη!) στο σβέρκο τους, (αλλά αλίμονο και στο δικό μας που δεν τους χρωστάμε και σε τίποτα), και που με το έτσι θέλω, αλλάζει και τη φορά των περιπατητικών πραγμάτων του λόφου. Γιατί όχι και των υπαίθρια ερωτικών νυχτερινών τρόπων ότι εκεί θημωνιές από χρησιμοποιημένα προφυλακτικά αποσυντίθενται δυσκόλως, πιο αργά όμως από το τσαλακωμένο ηθικό των ηττημένων πολιτικών που τους μοιάζουν τόσο).
Υπενθυμίζει έτσι ότι η αυθαιρεσία στην πόλη αυτή του αγίου Νικολάου είναι ο κανόνας (πίστεως και εικόνα μη πραότητος).

Οι αντιδήμαρχοι –δραγάτες- φύλακες της ακίνητης περιουσίας του Δήμου (Τεχνικών έργων και Πρασίνης υποανάπτυξης) γνωρίζουν το θέμα από επισημάνσεις πολιτών, αλλά τις μέρες αυτές ίσως και να τρώνε τον χαλβά της πανηγύρεως. Ας μη βόσκουν επί μακρόν εκεί κι ας κινηθούν λίγο από την φάτνη με τα άχυρα της αβελτηρίας απ’ όπου μετ’ ευχαριστήσεως σιτίζονται κι ας απομακρύνουν τον καταπατητή Μελισσοκόμο. Αλλωστε κι ο αντίστοιχος του κ. Θ. Αγγελόπουλου (Μ. Μαστρογιάννη) αυτό έκανε. Επαιρνε τις κυψέλες του κι έφευγε από τους τόπους και τους χρόνους του.


ΥΓ.1 Διαβάζω στο ημερολόγιο και στον Συναξαριστή και μένω κάπως
Τη αυτή ημέρα η Αγία Μάρτυς Ερωτηΐς πυρί τελειούται
«Ερωτηΐδα πυρπολούσι παρθένον,
Έρωτι Χριστού την προπυρπολουμένην».

ΥΓ.2 Την επαύριον 7 Οκτωβρίου Σεργίου και Βάκχου. Ας προστεθεί σ’ αυτούς κι ο όσιος Μ. Καραγάτσης, ο βιογράφος τους, με το σπαρταριστό συναξάρι, δίτομο και πολυσέλιδο παρακαλώ.

Υ.Γ.3 «Δύο είναι οι μεγάλες αλήθειες που δεν πρέπει ποτέ κανείς να ξεχνάει σε τούτο τον κόσμο:
α) πως η κυριαρχία ανήκει στο λαό και
β) πως ο λαός δεν πρέπει ποτέ να την ασκεί».
(Rivarol)

Δεν υπάρχουν σχόλια: