Διαβάζοντας το άρθρο για το νέο παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά, στον Ελεύθερο Τύπο, αναλογίστηκα πόσο κακό μπορούμε να κάνουμε άθελα μας, στα παιδιά μας. Πόσο ανεύθυνοι μπορούμε να φανούμε από υπερβολική αγάπη. Γιατί η υπερβολική αγάπη πάντα κρύβει κυνδίνους και γι αυτόν που τη δέχεται αλλά και γι αυτόν που τη δίνει. Όχι δεν έχω δικά μου παιδιά, αλλά μην βιαστείτε να με πυροβολήσετε. Ζω κι εγώ μέσα σε τούτη την κοινωνία, και σίγουρα παρατηρώ, βλέπω, ακούω, και έχω κάποιες σκέψεις και αρχές. Αγαπώ τα παιδιά και θα ήθελα να έχω δικά μου.Θα μου πείτε τώρα, απ έξω από το χορό πολλά τραγούδια λές... ίσως να έχεται και δίκαιο, μα δεν μπορεί κανείς να μου στερήσει το δικαίωμα να σκέφτομαι για κάτι που δεν έχω.
Χτες το βράδυ παρακολούθησα στην κρατική τηλέοραση μια συζήτηση ακαδημαικών. Προσπαθούσαν να αιτιολογήσουν γιατί έφτασε η κοινωνία μας σε τέτοια σημεία σήψης και βρωμιάς. Πόσο διαφορετική ήταν από τις συζητήσεις στα ιδιωτικά κανάλια... άνθρωποι συγκροτημένοι, με λόγο μεστό, που σεβόταν τον συνομιλητή τους. Άνθρωποι που με λίγα λόγια επικεντρώθηκαν στο πρόβλημα. Μίλησαν για την παιδεία, η οποία είναι ανύπαρκτη. Μίλησαν για το πόσο σπουδαίο πράγμα είναι να έχει ο άνθρωπος βάσεις, αρχές. Έννοιες που στην εποχή μας αιμορραγούν. Μίλησαν και για τα παιδιά μας. Τα παιδιά όλου του κόσμου. Που τα βομβαρδίζουμε με βία σε όλα τα επιπέδα. Που τα πετάμε μέσα σε μια ζούγκλα και αντί να τα κατασπαράξουν τα άλλα θηρία, τα κατασπαράζουμε εμείς οι ίδιοι.
Μα ας μείνουμε στο σπίτι, στην οικογένεια ... ας προσπαθήσουμε να δούμε καθαρά τι γίνεται εκεί. Θεωρώ ότι το καλύτερο σχολειό είναι η οικόγενεια. Εκεί ζυμώνεται το παιδί. Εκεί παίρνει τις βάσεις. Εκεί ετοιμάζεται για να βγει αργότερα και να παλέψει μόνο του.
Πάντα άκουγα τον πατέρα μου να λέει ότι η ελληνίδες μάνες είναι για τον Καιάδα. Θα σοκαριστούν ίσως... αλλά ακόμη κι αν ο χαραχτηρισμός του ήταν ακραίος για να δώσει έμφαση στο πόσο κακές μάνες είναι οι ελληνίδες, εγώ θα συμφωνώ μαζί του. Άλλωστε η αλήθειες πάντα σοκάρουν. Υπερπροστατευτικές, πεσμένες πάνω στα παιδιά τους, να τα πλακώνουν και να μην τα αφήνουν να αναπνέουν. Δίνοντας τους τα πάντα, δίχως να σκέφτοναι ότι κάποια μέρα αυτά τα παιδιά που έμαθαν να παίρνουν ότι ζητήσουν θα χρειαστεί να ζήσουν μόνα τους. Και τότε, αν για κάποιους λόγους δεν θα μπορούν να έχουν τα πάντα, ίσως στραφούν σε δρόμους όχι καλούς. Αυτό το «ίσως» διαφεύγει μονίμως από το μυαλό των ελληνίδων μανάδων. Και φυσικά όχι μόνο δεν το σκέφτονται αλλά το αποκλείουν κι όλας να συμβεί στο δικό τους παιδί. Έτσι τα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνοντας να ζητούν, να απαιτούν. Ακόμη κι αν δεν είναι συνεπή στις υποχρεώσεις τους.
Μέρες που έρχονται, θυμήθηκα ότι πάντα ο ΟΤΕ έκανε μια γιορτή τα χριστούγεννα και μας έδινε δώρα. Κούκλες, βιβλία, και παζλ ήταν συνήθως ο μποναμάς μας. Και κάναμε μεγάλη χαρά γιατί η δική μας γενιά δεν έπαιρνε τόσα πολλά. Όλα ήταν με μέτρο και ίσως και γι αυτό να τα ευχαριστιόμασταν και τόσο πολύ. Σήμερα θεωρούνται πολύ μπανάλ αυτά τα δώρα. Η τηλεόραση και η διάφημιση έχουν καταφέρει να κυριαρχεί η βία σε όλα. Τα παιχνίδια είναι πολεμικά, με βίαιες σκηνές. Έως ότου το παιδί πάθει ανοσία και μετά χρειαστεί να περάσει σε κάτι πιο σκληρό. Έθεσα ένα ερώτημα στον εαυτό μου. Αν θα έπαιρνα τέτοιου είδους παιχνίδια στο παιδί μου, αν είχα... Η απάντηση ήταν αρνητική. Όχι, δεν θα έπαιρνα κι ας έσκουζε όσο ήθελε. Πως να χειριστεί ένα παιδί τόση βία, όταν εμείς οι μεγάλοι δεν μπορούμε; Που υποτίθεται έχουμε μυαλό, και σκεφτόμαστε πιο ώριμα. Πιστεύω ότι πάντα υπάρχει τρόπος να πείσεις ένα παιδί για κάτι, αρκεί να μιλήσεις με τη γλώσσα της αλήθειας. Αρκεί να μπορέσεις να του δώσεις να καταλάβει τι σκέφτεσαι και γιατί. Τα παιδιά δεν είναι ανόητα, νιώθουν πότε κάποιος θέλει το καλό τους και πότε όχι. Και μπορεί ίσως να μουτρώσουν, να κλάψουν αλλά στο τέλος θα καταλάβουν. Θα έρθει μια μέρα που θα μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν ότι τα όχι μας δεν ήταν από κακία ή αντίδραση αλλά από αγάπη. Αληθινή και μεγάλη. Θα έχουν γίνει δυνατά όμως, και θα μπορούν να αντισταθούν στις προκλήσεις της ζωής. Θα νιώθουν να πατούν γερά στη γη και θα πιστεύουν όπως γράφει και ο Τριβιζάς, ότι όλα είναι δυνατά, ότι πάντα υπάρχει ελπίδα...
Ο Ευγένιος Τριβιζάς είναι εξερευνητής, εφευρέτης και ταχυδακτυλουργός. Αγαπημένο του στέκι είναι «το δάσος με τις πασχαλιές και τις πασχαλίτσες στο Νησί των Πυροτεχνημάτων». Αν δεν ήταν ο Ευγένιος Τριβιζάς, θα ήθελε να είναι χρυσόχαρτο τυλιγμένο γύρω από ένα σοκολατάκι. Τους πολιτικούς τους βλέπει σαν «ζογκλέρ μελάτων αβγών με κρίση λόξυγκα» και την παγκόσμια οικονομική κρίση «σαν ορδές αερικών σε αέρα κοπανιστό». Εγκληματολόγος και συγγραφέας, ένα πρόσωπο με δύο διαφορετικές ταυτότητες.
Είναι καθηγητής της Συγκριτικής Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Reading της Αγγλίας και ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνες συγγραφείς. Το βιβλίο του «Τα τρία μικρά λυκάκια» αναδεικνύεται σε διεθνές μπεστ σέλερ, μεταφράζεται σε 17 γλώσσες και περιλαμβάνεται στη συλλογή Heinemann των δέκα καλύτερων κλασικών εικονογραφημένων βιβλίων όλων των εποχών. Εχει ανακαλύψει τη Φουρφουμβέργη, το Πιπερού, το Αβγατηγανιστάν, τη Φρουτοπία, το Κουφέιτ, το Χασμουριστάν, το Ξεκουρδιστάν, το μαλμελαδίρ, τη χώρα των χαμένων χαρταετών, το Γαλαξία των λεγεώνων.
Οι σπαρταριστές περιπέτειες του Τριβιζά φέρνουν συχνά τον αναγνώστη σε επαφή με τις σκοτεινότερες πλευρές της ζωής. Στους «Σαράντα εφιάλτες» τα τρομακτικά όνειρα και οι πρωτόγονοι φόβοι της νύχτας μετουσιώνονται σε ένα ανεμοστρόβιλο έμμετρου λόγου. Η σάτιρα κατά της βίας του πολέμου βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών παραμυθιών του. «Ο πόλεμος είναι το μεγαλύτερο έγκλημα που μπορεί κανείς να διαλογιστεί. Ολα τα άλλα ακόμα και τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα ωχριούν μπροστά στα εγκλήματα των πολεμοκάπηλων». Με έμμεσο τρόπο προσπαθεί να περάσει στα παιδιά αντιπολεμικά μηνύματα. Επειδή ο κραυγαλέος διδακτισμός απωθεί το παιδί, στο βιβλίο του «Η φάλαινα που τρώει τον πόλεμο» για παράδειγμα ο αναγνώστης διασκεδάζει με τη φάλαινα που τρώει με φόρα αεροπλανοφόρα, γελάει με τους σαλπιγκτές που παίζουν τελίτσες στις καταπακτές, διασκεδάζει με τους στρατηγούς που μασκαρεύονται σε μπαλαρίνες και έμμεσα προσλαμβάνει το αντιπολεμικό μήνυμα.
Στον «Πόλεμο της ωμεγαβήτας» πάλι, το ωμέγα, ένας ωμεγαλομανής ηγέτης, παρασύρει τα υπόλοιπα γράμματα σε μια σειρά κατακτητικών πολέμων, με στόχο να αφήσει τις υπόλοιπες αλφαβήτες του κόσμου αγράμματες. Τα παιδιά, όμως, αγαπούν να παίζουν πόλεμο. «Για τα περισσότερα παιδιά τα οποία δεν έχουν βιώσει τη φριχτή πραγματικότητα, ο πόλεμος είναι κάτι μεταξύ συναρπαστικού παιχνιδιού και ηρωικής περιπέτειας. Θα τολμούσα να πω ότι για πολλά μικρής ηλικίας παιδιά ο πόλεμος είναι χαρτοπόλεμος με άλλα μέσα. Αυτό οφείλεται στο ότι μεγαλώνουν με διάφορα φανταχτερά παιχνίδια, ηλεκτρονικά και μη, που τους προσφέρουν μια αντισηπτική εκδοχή του αποτρόπαιου αυτού μακελειού».
Τα σημερινά πιτσιρίκια δεν παίζουν πια τόσο, αλλά κάθονται με τις ώρες μπροστά από τον υπολογιστή ή την τηλεόραση. «Πιστεύω ότι αποτελούν υποκατάστατα ποιοτικής επικοινωνίας των παιδιών με τους γονείς τους, με τοξικά ενδεχομένως αποτελέσματα. Η τηλεόραση μπορεί να γίνει τηλεβόραση και να καταβροχθίσει τα παιδιά και το Διαδίκτυο δίχτυ σκοτεινών αλιέων». Ο Ευγένιος ζει στο Νησί των Πυροτεχνημάτων με τον παπαγάλο του τη Σίνθια, τον άσπρο ελέφαντα τον Πουκιπόν, τον Οράτιο το αόρατο πράσινο καγκουρό, τον Πελέ τον ταχυδρομικό πελεκάνο, τον Παντελή τον απότομο ιπποπόταμο και τη Λιλή την παρδαλή λεοπάρδαλη. Κάθε τόσο μαζί με τους φίλους του τον καπετάνιο Βαρθολομαίο Μπορφίν και τον Αλέξη Πτωτιστή ταξιδεύουν στα πέρατα του κόσμου, σώζουνε πριγκίπισσες από δράκους και δράκους από πρίγκιπες και προσπαθούν να βρούνε το χαμένο όγδοο χρώμα του ουράνιου τόξου. Ποιος είναι ο στόχος του συγγραφέα, τι θέλει να προσφέρει στα παιδιά με τα παραμύθια του; «Το κουράγιο να πολεμάνε τους δράκους που θα τα απειλήσουν αργότερα στη ζωή τους και τη δύναμη να αντιστέκονται στα τέρατα που θα προσπαθήσουν να τα καταδυναστεύσουν. Την πίστη ότι όλα είναι δυνατά, την πεποίθηση ότι πάντα υπάρχει ελπίδα».
Το παραμύθι: Ο λαγός και η σούπερ χελώνα
Μια φορά κι έναν καιρό
Λέει η χελώνα στο λαγό:
- Αισθάνομαι ψηλά
το ηθικό μου
Σε προκαλώ σε αγώνα δρόμου!
Από σένα πιο γρήγορα
θα τρέξω
Θα σε νικήσω μια κι έξω!
Ξεραίνεται στα γέλια ο λαγός
- Τι 'ναι αυτά που τσαμπουνάς
Μου φαίνεται ότι ξεχνάς
Οτι από τα ζώα τα άλλα
Εγώ υπερέχω στην πιλάλα!
Χωρίς καθόλου να ιδρώσω
Ανετα, χελώνα μου, Θα σε κατατροπώσω!
- Αυτό, φίλε, θα το δούμε.
Τα αποτελέσματα Ποτέ δεν πρέπει Να προεξοφλούμε!
Το επόμενο πρωί
Περήφανα δηλώνει
Η χελώνα στην αφετηρία
-Σήμερα θα γράψω ιστορία!
Ο διαιτητής σφυρίζει!
Ο αγώνας τρεξίματος αρχίζει!
Τρέχει, τρέχει ο λαγός
Φουριόζος και γοργός,
Αλλά πιο γρήγορα Τρέχει η χελώνα
Και κερδίζει τον αγώνα!
Φασαρία, σαματάς
Αναβοσβήνουνε τα φλας
Της περνάνε στο λαιμό
Ενα μετάλλιο χρυσό
Ο κόσμος τη χειροκροτάει
Τη φιλάνε όλοι χιαστί
Είναι η χελώνα ευτυχισμένη Είναι η χελώνα γελαστή!
Οι άλλες οι χελώνες Της στήνουν ανδριάντα
Κι όπου πηγαίνει Τη συνοδεύει μια μπάντα
Που παίζει εμβατήρια
Και τα πλήθη της φωνάζουν
- Μπράβο! Ζήτω! Εύγε και συγχαρητήρια!
Και σα να μην έφτανε αυτό,
Την άλλη μέρα νικάει η χελώνα
Σε αγώνα άλματος Ενα καγκουρό
Και για τα ψάρια - Τι όνειδος και καταισχύνη-
Νικάει σε αγώνα κολύμβησης Ενα αστραφτερό δελφίνι!
Οι επιτυχίες της δεν έχουν τέλος
Στην τοξοβολία Πετυχαίνει διάνα Με το πρώτο βέλος
Στην ξιφασκία νικάει ένα ξιφία Και εν μέσω ιαχών
Νικάει ένα ρινόκερο Στο άθλημα άρσεων βαρέων
Συμμετέχει σε κάθε σπορ
Σπάει όλα τα ρεκόρ
Από νίκη σε νίκη πάει
Νικάει από δω, από κει νικάει
Μαζεύει μετάλλια Χρυσά και ασημένια,
Και σπάνια διάκριση Σαράντα διαμαντένια!
Αλλά σε ένα μήνα
Πέφτει η χελώνα Αρρωστη βαριά
Με συμπτώματα φριχτά!
Βογκάει και αγκομαχά Στενάζει και μουγκρίζει
Το καβούκι της ραγίζει
Οτι θα ζήσει για πολύ Παύει να ελπίζει.
Τις χελώνες τις άλλες Γύρω της καλεί
Και με δυσκολία ψιθυρίζει - Δεν θα ζήσω για πολύ
Προτού αφήσω όμως Την τελευταία μου πνοή
Ναι, προτού την τελευταία μου Πνοή, συντρόφισσες, αφήσω
Εχω κάτι να ομολογήσω
-Ηθελα τόσο, μα τόσο να νικήσω Και όλες τις χελώνες να δοξάσω
Που τις συνέπειες Χωρίς να λογαριάσω.
Θεώρησα σωστό Να πάρω ένα ισχυρό Σούπερ αναβολικό
Και μετά -γκλουπ, γκλουπ, γκλουπ Αλλα δώδεκα να καταπιώ!
- Ναι, τα αναβολικά Είναι χρήσιμα και βολικά,
Αλλά τα πληρώνεις ακριβά! Για αυτό, φίλες μου, σας συνιστώ
Να τρώτε μόνο γρασιδάκι Νόστιμο και δροσερό!
Οσο για τα δάφνινα στεφάνια Είναι φρούδες εμπειρίες,
Γίνονται μια μέρα Στεφάνια για κηδείες
Αυτά είπε η χελώνα, Αφησε την τελευταία της πνοή
Κι οι άλλες οι χελώνες Πέσανε σε μεγάλη συλλογή
Οσο για την μπάντα
Εκανε στην πάντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου