«Η τελευταία Ιερά Σύνοδος για τον πλανήτη», είναι ο τίτλος ενός μικρού μύθου που έγραψε ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Ντάριο Φο, ο οποίος δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Λα Στάμπα». Θύμα του φαινομένου του θερμοκηπίου, η Γη πνέει τα λοίσθια. Ανήσυχος για τη μοίρα της ανθρωπότητας -και αφού δεν γίνεται να βασιστούμε στον Θεό- ο Πάπας συγκαλεί στο Βατικανό ειδικούς και αρχιερείς προκειμένου να βρουν μια λύση. Αυτό είναι το περιεχόμενο του μικρού διηγήματος που με ειρωνεία και χιούμορ γράφει ο βραβευμένος με Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1997, Ντάριο Φο ο οποίος αν γνώριζε για τις πρωτοβουλίες της δικής μας κυβέρνησης σε αυτόν τον τομέα, όπως τη δημιουργία Οικολογικής Αστυνομίας, θα πρόσθετε ένα ακόμη κεφάλαιο στο διήγημά του. Μέρος από το κείμενο δημοσιεύουμε παρακάτω.
Γράφοντας σε πρώτο πρόσωπο, ο Φο αρχίζει περιγράφοντας το τοπίο όπου βρίσκεται το χωριό του, στην περιοχή της λίμνης Ματζόρε, στη Βόρεια Ιταλία:
«Το θέαμα ήταν εντυπωσιακό. Το επίπεδο του νερού της λίμνης ήταν πολλά μέτρα πιο χαμηλά από το φυσιολογικό της θερινής περιόδου. Υπήρχαν πιο κάτω κάτι ψαράδες από αυτούς που κάνουν δήθεν ότι ψαρεύουν ψάρια από αυτά που δεν τσιμπάνε γιατί απλούστατα έχουν εξαφανιστεί εδώ και χρόνια. Κοιτούν εμβρόντητοι τα μαύρα βράχια που έχουν αναδυθεί στην επιφάνεια της λίμνης , αυτά τα βράχια που άλλοτε βρίσκονταν στο βυθό της. «Δεν το έχω ξαναδεί αυτό. Λες και κάποιος έχει βγάλει το πώμα της λίμνης», γκρινιάζει ένας από αυτούς. «Για ποιο λόγο εκπλήσσεσαι; Του απαντά ένα άλλος. Εδώ και τουλάχιστον δέκα χρόνια η στάθμη της λίμνης πέφτει. Δε βρέχει πια. Το χιόνι δεν κρατάει πάνω στα βουνά και οι παγετώνες λιώνουν σαν τον πάγο που ακουμπάς πάνω σε κάρβουνα». (...)
Λίγο αργότερα ξανάπαιρνα το δρόμο κατά μήκος του πιο ορμητικού ποταμού της πεδιάδας της Λομβαρδίας. Το θέαμα ήταν αποκαρδιωτικό. Σε ορισμένα σημεία τα νερά μόλις που διακρίνονταν. Γλιστρούσαν στην κοίτη με κόπο σαν ετοιμοθάνατα. Τα πρανή ήταν σκεπασμένα με κάθε είδους σαβούρα: λάστιχα αυτοκινήτων, μια τηλεόραση και ένα πλυντήριο ρούχων. Οι σημάνσεις δίπλα στο δρόμο έδειχναν τη χαμηλότερη ιστορικά ροή του ποταμού: 179 κυβικά το δευτερόλεπτο, δηλαδή 300 κυβικά λιγότερα από τη μέση τιμή που παρατηρείται τον Απρίλιο. Οι βροχές μειώθηκαν κατά 50%, σε σχέση με τις προβλέψεις των τελευταίων έξι μηνών. Επιπλέον, οι υδάτινοι ταμιευτήρες τους οποίους αποτελούν τα χιόνια και οι παγετώνες των υψηλών κορυφών -απαραίτητοι για να αντιμετωπίσουν την καλοκαιρινή λειψυδρία- έχουν αδειάσει σχεδόν ολοσχερώς. Μένουν 20 εκατοστά πάγου, ενώ το κανονικό του πάχος είναι 1,20 μέτρα.
Ο Μάιος, ο πιο βροχερός μήνας του χρόνου, θα έπρεπε να ήταν η τελευταία μας ελπίδα. Αλλά αφού και αυτό το ραντεβού χάθηκε, δε μας μένει πια παρά να ουρλιάξουμε: «Θεέ, γιατί δεν σέβεσαι τις στατιστικές;».
Και ο Θεός, ως συνήθως, δεν απαντά... Απλώς βγάζει το χέρι του από ένα σύννεφο που έχει απομείνει στον ουρανό και δείχνει ένα τεράστιο φουγάρο που αποβάλλει τολύπες βρωμερού καπνού. Αμέσως μετά εξαπολύει έναν κεραυνό. Στην ακτή, μια ομάδα ηλικιωμένων παρακολουθεί τη σκηνή. «Δεν είναι παρά ένας καλοκαιρινός κεραυνός. Τίποτε σπουδαίο!», δηλώνει ο γηραιότερος με μπλαζέ ύφος και ξαναπιάνουν την κουβέντα. Κανείς δεν έχει καταλάβει το μήνυμα του απογοητευμένου και οργισμένου Δημιουργού». (...)
Στο επόμενο μέρος της αφήγησης η όλη κατάσταση συζητείται στη μεγάλη αίθουσα του Βατικανού μεταξύ του Πάπα, καρδιναλίων, επισκόπων και αρχιεπισκόπων...
«Ο Πάπας -όπως όλοι γνωρίζουν- δεν ασχολείται παρά μόνο περιστασιακά με τα θέματα του κλίματος. Ωστόσο, αφού παρήγγειλε ρούχα από απαλά και αέρινα υφάσματα, εντυπωσιάστηκε από τα ντοκιμαντέρ πάνω στην ξηρασία που είδε και αναφώνησε:
«Αυτή η ζέστη είναι αφόρητη. Δεν υπάρχει αέρας, δεν υπάρχει νερό. Πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε κάτι! Το νερό είναι δώρο του Θεού! Ο Θεός το δημιούργησε για να ξεδιψάσει τους ανθρώπους καθώς και για να τους εξαγνίσει». «Ε, και για να τους πνίγει πού και πού, με κανέναν κατακλυσμό», πρόσθεσε ένας καρδινάλιος θεολόγος. «Σας παρακαλώ δεν είναι ώρα για αστεία... Μη λησμονούμε πως ο κόσμος και ο άνθρωπος αποτελούνται σε μεγάλο μέρος από το υγρό στοιχείο. Ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να βρούμε λύση σε αυτήν την τραγωδία που θυμίζει άλλες βιβλικές».
Στο μεταξύ, η μεγάλη αίθουσα γέμισε με εκκλησιαστικούς αξιωματούχους και απλούς ιερείς μέσα σε μια θρησκευτική ησυχία. Ενας γραμματέας παίρνει το λόγο: «Υμετέρα Αγιότης, βρισκόμαστε στη μέση μιας καμπάνιας κατά της αμαρτίας: τα παράνομα ζευγάρια, τον γάμο των ομοφυλοφίλων... ».
- «Ας τα αφήσουμε όλα αυτά. Δεν καταλαβαίνετε πως βρισκόμαστε σε μια έκτακτη κατάσταση;». «Μα οι δίκες στις ΗΠΑ εναντίον των παιδόφιλων επισκόπων; Πώς θα λύσουμε αυτό το πρόβλημα; ».
«Σβήστε από το Ευαγγέλιο τη φράση: «Αφίετε τα παιδία ελθείν προς εμέ», και βάλτε στη θέση της: «Αφήστε τα παιδιά στις νταντάδες», πάει, τέλειωσε! Ας σκεφτούμε τι θα κάνουμε με το νερό! Πανίσχυρε Θεέ μου, τι φοβερή σκηνή είναι αυτή με το παγόβουνο να λιώνει σαν γλυκό από κρέμα και να βυθίζεται στον ωκεανό, και οι πιγκουίνοι να τρέχουν να ξεφύγουν από τα μεγάλα κομμάτια πάγου που πέφτουν πάνω τους! Και αυτό το γιγαντιαίο κύμα που προχωρά, αυτό το φοβερό τσουνάμι που παρασέρνει τα πάντα στο πέρασμά του, ακόμη και τους Γερμανούς τουρίστες... Τι φοβερό θέαμα! Χωρίς να μιλήσουμε για τα κύματα λάσπης που προκαλούνται από τυφώνες στη Νότια Αμερική...».
-«Είναι το «Ελ Νίνιο», το «παιδί» που έστειλε ο Θεός για να μας τιμωρήσει για τις αμαρτίες μας!», φωνάζει ένας νεοδιορισμένος καρδινάλιος.
«Μα, μη λέτε μαλ...! Μη βλασφημείτε! Ο Θεός θα έστελνε το «Ελ Νίνιο» για να τιμωρήσει τους απελπισμένους, κατεστραμμένους ανθρώπους από τους λιμούς και τις επιδημίες, από τους ληστές, από τις τράπεζες της παγκοσμιοποίησης και τα ληστρικά τους δάνεια, από τους στρατηγούς, τους εμπόρους κοκαΐνης; Και για επιστέγασμα θα τους έπνιγε κάτω από τη λάσπη του Ελ Νίνιο; Οχι, λοιπόν».
«Πρέπει να κάνουμε κάτι θεαματικό για να ξυπνήσουμε τις συνειδήσεις των πιστών και των άθεων και να τους βγάλουμε από τη νάρκη τους».
- «Θα ήταν καλό να αναστηλώσουμε τα υδραγωγεία, τα μισά από τα οποία καταρρέουν και το 42% του νερού χάνεται», προτείνει ένας καρδινάλιος με εξειδίκευση σε θέματα υδραυλικών.
- «Το πρόβλημα», παρατηρεί ένας ιερέας του Παλέρμου, «είναι πως ένα μεγάλο μέρος από αυτές τις απώλειες δεν οφείλονται σε έλλειψη συντήρησης, αλλά σε πραγματικές πράξεις σαμποτάζ!». «Ποιος φταίει;». «Σας παρακαλώ» επεμβαίνει με επιθετικό ύφος ένας επίσκοπος της Κατάνης. «Μην τα ρίχνουμε όλα στη Μαφία».
Ο κατήγορος του απαντά αμέσως: «Ονομάστε τους όπως θέλετε, αλλά αυτοί που μεταφέρουν τόνους νερού στις κρίσεις λειψυδρίας και αποκομίζουν μεγάλα κέρδη είναι οι ίδιοι που καταστρέφουν τις σωληνώσεις και τα δίκτυα». (....)
Ξαναπαίρνοντας το λόγο, ο καρδινάλιος-υδραυλικός εκτός εαυτού λέει: «Προσέξτε λίγο, φίλοι μου. Γυρίζουμε γύρω από το ίδιο σημείο σαν υπνωτισμένα κουνούπια πάνω στη λάμπα. Το επαναλαμβάνω, δεν είναι το νερό που μας λείπει: αυτό που χρειαζόμαστε είναι να το χρησιμοποιούμε με φειδώ, να το μοιράζουμε με επιστημονικό τρόπο και να αποφεύγουμε τις σπατάλες... Με λίγα λόγια, να κάνουμε οικονομία». Ο Πάπας χειροκροτεί.
Ο καρδινάλιος ενθαρρημένος συνεχίζει: «Μήπως έχετε πετάξει με αεροπλάνο πάνω από τη Ρώμη, το Μιλάνο και τα προάστιά τους; Αν ναι, τότε θα έχετε δει μια τεράστια σκακιέρα από πισίνες διάσπαρτες σχεδόν παντού. Υπάρχουν ακόμη και στις ταράτσες των ουρανοξυστών και των μεγάλων κτιρίων. Κάθε τέτοια εγκατάσταση περιλαμβάνει 300 με 400 κυβικά νερό. Χίλιες πισίνες αντιστοιχούν σε 300.000 κυβικά. Αν τα ρίχναμε στον Τίβερη, θα προκαλούσαμε μεγάλη πλημμύρα που θα μπορούσε να μας πνίξει όλους!».
«Θα αρκούσε λοιπόν να διατάξουμε να αδειάσουν όλες αυτές οι ξέχειλες πισίνες. Φυλαχτείτε από αυτούς που γεμίζουν τις πισίνες τους σε εποχή ανομβρίας! ».
«Μόνο σε περιόδους κρίσης, θα είχαμε μια οικονομία πολλών εκατομμυρίων κυβικών νερού», αποφαίνεται ο Πάπας. «Πολύ σωστό», υπερθεματίζει ένας νεαρός ιεροσπουδαστής. «Αν οι πλούσιοι θέλουν να κολυμπήσουν, ας το κάνουν τον χειμώνα, όταν βρέχει με το τσουβάλι! ». «Σιωπή, προβοκάτορα! ». Προστάζει ένας αμερικανός καρδινάλιος. «Με αυτόν τον τρόπο θα δεχτούμε τη μήνη όχι μόνο όλων των πλούσιων ιδιοκτητών ακινήτων αλλά και των κατασκευαστών αντλιών και πισινών».
- «Λοιπόν», λέει ο Αγιος Πατέρας. «Αν αποφύγουμε να τα βάλουμε με τα συμφέροντα κάποιων, δε μας μένει παρά να γονατίσουμε και να προσευχηθούμε στην Παναγία να μας βοηθήσει! ».
- «Πολύ σωστά! Ας καταργήσουμε τα προνόμια και μάλιστα ας αρχίσουμε με τα δικά μας! Το Βατικανό πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα για όλες τις χώρες του κόσμου. Πρώτοι εμείς θα αδειάσουμε τις πισίνες μας. Ζήτω!». Χειροκροτεί ένας αδελφός ιεραπόστολος. «Το νερό που θα εξοικονομήσουμε θα το διανείμουμε στους φτωχούς και στους αδελφούς μας τους Αφρικανούς!». «Για να προσέξουμε λίγο με τον μυστικιστικό λαϊκισμό», τον διακόπτει ο υπεύθυνος των τραπεζών της Opus Dei. «Ας συνεχίσουμε», λέει ο καρδινάλιος υδραυλικός. «Ο Αγιος Πατέρας μάς προτείνει μια λύση που πρέπει να χειροκροτήσουμε. Ας δώσουμε το καλό παράδειγμα. Ας αρχίσουμε από τις βαπτίσεις: δεν θα βουτάμε το παιδί ολόκληρο στην κολυμπήθρα. Ενα απλό ράντισμα, ίσως με κάποιο σπρέι και θα τελειώνουμε.
Μην ξεχνάμε πως κάθε μέρα γεννιούνται εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά στον χριστιανικό κόσμο: αυτό σημαίνει μια οικονομία πολλών εκατομμυρίων κυβικών ανά τον κόσμο». «Αν είναι έτσι, εγώ θα πρότεινα την κατάργηση της γαργάρας! ». «Βγάλτε από την αίθουσα αυτόν τον βλάσφημο ιεροσπουδαστή! ». «Ηρεμήστε! Χρειαζόμαστε την ειρωνεία του», απαντά ο Πάπας. «Μελετώντας το Ευαγγέλιο, ανακάλυψα πως ο Ιησούς ήταν και αυτός τόσο προβοκάτορας όσο και πνευματώδης». «Ποτέ δεν αμφέβαλα», προσθέτει ο γραμματέας του».
Με το Ντάριο Φο «συναντήθηκα», στην ηλικία των δεκάξι. Παιδί τότε, το βιβλίο του «Οι Αρχάγγελοι δεν Παίζουν Φλίπερ», με ενθουσίασε. Με χιούμορ, αντιμετώπιζε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ανθρωπότητας.Η πένα του σε μαγνήτιζε, σε καθήλωνε. Και υπόψιν, δεν διάβαζες ένα πεζό αλλά ένα θεατρικό έργο. Αργότερα ακολούθησαν και τα υπόλοιπα βιβλία του. Όλα γραμμένα με μεγάλες δόσεις ειρωνίας και χιούμορ για τη ζωή αλλά και για τα πολιτικά δρώμενα του κόσμου. Ο Ντάριο Φο παραμένει επικύνδινα διαχρονικός. Κι ελπίζω να γράψει και άλλα βιβλία χαρίζοντας μας το αστείρευτο χιούμορ του. Γιατί το χιούμορ, είναι απαραιτητο συστατικό της ζωής...
Εργογραφία
Δάχτυλο στο μάτι (Il dito nell'occhio 1953)
Οι Αρχάγγελοι δεν Παίζουν Φλίπερ (Gli arcangeli non giocano a flipper, 1959)
Είχε δυο Πιστόλια (με Άσπρα και Μαύρα Μάτια) (Aveva due pistole dagli occhi bianchi e neri, 1960)
Αυτός που Κλέβει ένα Πόδι Έχει Τύχη στην Αγάπη (Chi ruba un piede θ fortunato in amore, 1961)
Μίστερο Μπούφο (Mistero Buffo, 1969)
Ο Εργάτης Ξέρει 300 Λέξεις το Αφεντικό 1000, Γι' αυτό Είναι Αφεντικό (L'operaio conosce 300 parole il padrone 1000 per queato lui e il padrone, 1969)
Ο Τυχαίος Θάνατος ενός Αναρχικού (Morte accidentale di un anarchico, 1970)
Φενταγίν (Fedayin, 1971)
Δεν Πληρώνω! Δεν Πληρώνω! (Non si paga, non si paga!, 1974)
Η Μαριχουάνα της Μαμάς Είναι πιο Γλυκιά (La marijuana della mamma θ la piu bella, 1976)
Όλο Σπίτι, Κρεβάτι κι Εκκλησία (Tutti casa letto e chiesa, 1977)
Η Ιστορία μιας Τίγρης κι Άλλες Ιστορίες (Storia della tigre et altre storie, 1978)
Η Όπερα του Ζητιάνου, (L'opera dello sghignazzo, 1981)
Μια Μάνα (Una madre, 1982)
Το Ανοιχτό Ζευγάρι (Coppio aperta, 1983)
Ελισάβετ: Γυναίκα Κατά Λάθος (Quasi per caso una donna: Elisabetta, 1984)
Το Ημερολόγιο της Εύας (Diario di Eva, 1984)
Ένας Ήταν Γυμνός κι ο Άλλος Φόραγε Φράκο (L΄uomo nudo e l΄uomo in frak, 1985)
Ο Πάπας και η Μάγισσα (Il papa e la strega, 1989)
Ο Ανώμαλος Δικέφαλος (L'anomalo Bicefalo, 2003)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου