Σκίτσα στ-οργής

Μπορούν οι μοναχικές περιπλανήσεις των αστέγων της πόλης να γεννήσουν πικρά χαμόγελα; Γνωστοί σκιτσογράφοι αντιστέκονται στη σκληρή πραγματικότητα των συνανθρώπων μας με χιούμορ, στην έκθεση γελοιογραφίας «Εντός εστίας».

Οι άστεγοι του Γιάννη Καλαϊτζή σαρκάζουν την ευτράπελη πλευρά της ζωής στο δρόμο και συνάμα μια Αθήνα που ξεπουλάει τα πάντα. «Το χιούμορ μάς εξοικειώνει, χωρίς καταγγελτική διάθεση, με τις πραγματικές διαστάσεις της ζωής· γιατί, μην ξεχνάμε, οι άστεγοι είναι μια θλιβερή καθημερινότητα» λέει ο ίδιος.

Για τη ζωγράφο Εύη Τσακνιά, η κατηγορία των αστέγων είναι μια όψη αστικού ρεαλισμού. «Νιώθω πολύ κοντά τους, γιατί ένα τσακ αρκεί για να βρεθεί ο καθένας στο δρόμο» εξηγεί. «Παρ' όλα αυτά οι Αθηναίοι τους αντιμετωπίζουμε σαν μια συνέχεια πάνω στο παγκάκι». Στο έργο της ο άστεγος έχει τρυπώσει στη συσκευασία μιας τηλεόρασης που εκπέμπει απέναντί του. Η ασπρόμαυρη ζωή του φωτίζεται από την πλασματικά έγχρωμη που λανσάρει η μικρή οθόνη. Η εύθραυστη φιγούρα του άνδρα που κάθεται κουλουριασμένος μέσα σε ένα χαρτόκουτο στο πεζοδρόμιο προβάλλει μπροστά από μια διαφήμιση στεγαστικού δανείου. «Σε μια εποχή όπου όλοι μπορούν να πάρουν σπίτι ο άστεγος είναι ο μόνος που δεν έχει δικαίωμα σε αυτό το αγαθό» παρατηρεί ο κομίστας Θανάσης Πέτρου. Δυστυχώς, δεν έχει δικαίωμα σε πολύ περισσότερα. Η εικόνα ενός αστέγου που είχε εμφανιστεί στα εγκαίνια μιας έκθεσης προκειμένου να εξασφαλίσει το γεύμα της ημέρας υποδεικνύει τις ακριβείς συνθήκες του κοινωνικού αποκλεισμού. Ο κ. Πέτρου θυμάται πως «είχε βάλει τα καλά του κι έτσι μόνο η μυρωδιά πρόδιδε την ταυτότητά του. Στο δρόμο αυτός ο άνθρωπος θα ήταν αόρατος».

Πώς είναι δυνατόν μία από τις πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες να περνά απαρατήρητη; «Ο άστεγος φαίνεται, εμείς αποστρέφουμε το βλέμμα» τονίζει ο Γιώργος Μαλισιόβας. Στο δικό του σκίτσο ο άστεγος ανοίγει διάλογο με ένα σαλιγκάρι την ώρα που ο ίδιος είναι γυμνοσάλιαγκας, χωρίς «καβούκι».

Τρεις άστεγοι ονειροπολούν με αφορμή τις τραγελαφικές κυβερνητικές εξαγγελίες για την καταπολέμηση της φτώχειας στο σκίτσο του Βαγγέλη Χερουβείμ. «Το ενδιαφέρον της Πολιτείας γι' αυτούς είναι ψεύτικο. Εκτός από τις αστραφτερές εκδηλώσεις που γίνονται παραμονές Χριστουγέννων, για να εξορκίσουν τις ενοχές των αρμοδίων, δεν υπάρχει καμιά πολιτική. Οι άστεγοι έχουν να αντιμετωπίσουν την αδιαφορία μιας ολόκληρης πόλης».