Κοζάνη, ή πιο επίσημα Σουρδία, είναι η πρωτεύουσα της Δυτικής Ομοσπονδιακής Δικτατορίας της Φραπεδιάς, (ή ανεπίσημα της Δυτικής Μακεδονίας). Οι κάτοικοί της είναι γνωστοί και ως Σούρδοι (από το λατινικό Surditas = κώφωση), διότι προσποιούνταν ότι δεν άκουσαν κάτι - κοινώς ποιούσαν την νήσσα - όταν φυσικά δεν τους συνέφερε. Και ενώ οι μεν υπόλοιποι Έλληνες τους δέχτηκαν με αυτήν τους τη νοοτροπία, οι δε Εβραίοι δεν κατάφεραν να στεργιώσουν ούτε στιγμή στην περιοχή.
Η πόλη έχει σήμερα γύρω στους 50 - 60.000 κατοίκους, ενώ από το 1991 κυβερνάται από τον εφ όρου ζωής απόλυτο μονάρχη Πάρι Κουκουλόπουλο. Τον τελευταίο καιρό, και ενώ η μάστιγα με τις λακκούβες στους δρόμους της πόλης έφτασε στο απροχώρητο, ο μονάρχης για να τις μειώσει, διπλασιάζει την έκταση όλων των πεζοδρομίων, σε βαθμό που στον εναπομείναντα δρόμο να χωράει ίσα-ίσα μισή λακκούβα.
Η γλώσσα που κυριαρχεί στο κέντρο της Κοζάνης είναι η Κοζανίτικη, ενώ
η Ποντιακή περιορίζεται στις, πέριξ της κεντρικής πλατείας, συνοικίες.
Ιστορία
Η ιστορία της Κοζάνης ξεκινά από τότε που ο Θεός δημιουργούσε τον κόσμο. Την 8η μέρα συγκεκριμένα αποφάσισε να τοποθετήσει σπίτια και κτήρια σε όλες τις πόλεις της γης. Τα σπίτια που του περίσσεψαν τα πέταξε στην περιοχή όπως να 'ναι, και έτσι δημιουργήθηκε η Κοζάνη. Αργότερα εμφανίστηκαν οι πρώτοι κάτοικοι - στενοί συγγενείς του homo Neadertal - με την ονομασία homo Kozaniticus. Πολλοί σημερινοί κάτοικοι της πόλης, ύστερα από μελέτες που έγιναν στα γονίδιά τους, αποδείχθηκε ότι είναι γνήσιοι απόγονοι του homo kozaniticus. Το πετρώδες έδαφος της περιοχής {κοζ.=μπιστιρές) βοήθησε τους πρώτους ανθρώπους να διαμορφώσουν την χαρακτηριστική ιδιοσυγκρασία των Κοζανιτών. Κατά την τουρκοκρατία, οι Τούρκοι είχαν εξαπλωθεί σε όλη την Βαλκανική.
Σε όλη;
Όχι!!!
Υπήρχε, στην αυτοκρατορία, ένα μικρό ελληνικό χωριό, που όπως καμιά φυλή δεν άντεχε να πλησιάσει, έτσι και οι Τούρκοι προτιμούσαν να μην εισέρχονται μέσα. Έτσι η Κοζάνη είχε μια άλφα αυτονομία, και αποτέλεσε το αυτόνομο κρατίδιο του Σουρδιστάν.
Γεωγραφία
Η Κοζάνη είναι χτισμένη στους πρόποδες του Ψηλού-Αηλιά, σε υψόμετρο 720 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Απέχει 120 χλμ. από τηΘεσσαλονίκη, ενώ αποτελεί τουριστικό προορισμό κυρίως λόγω της κοσμοπολίτικης παραλίας του Αρίνταγα η οποία βρίσκεται δυτικά της πόλης, στις πλαγιές του Ψηλού-Αηλιά. Η παραλία του Αρίνταγα είναι ο αγαπημένος τόπος διακοπών των απανταχού Σούρδων, αν και τα τελευταία χρόνια, λόγω της διάνοιξης της Εγνατίας Οδού και τις εύκολης πρόσβασης στις παραλίες της Κατερίνης, ο τουρισμός στον Αρίνταγα παρουσιάζει πτώση.
Για τους «αμύητους», ο Αρίνταγας μπορεί να είναι βουνό από γεωφυσικής άποψης αλλά από την σκοπιά του Κοζανίτικου χιούμορ είναι κοσμοπολίτικη παραλία, όπου συναντιούνται όλοι όσοι αγαπούν το κολύμπι και τα θαλάσσια σπορ. Eπίσης έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται η φράση για να δηλώνει το πουθενά. «Που θα πάτε διακοπές;» Στον αρίνταγα!
«Άξιτι ένα σακί ψέμματα»
Απού πάν' απ' τουν Αηλιά
Φαίνιτι θάλασσα πλατιά.
Κι ου Αρίνταγας 'που κάτου
Όλους κότιρα γιουμάτους.
Στα Ξηρουλίμνης 'ν αμμουδιά
Μπάνιου φκιάν τα Γριβινά.
Στιατσνοί, Σιρβιώτ' κι Βιλβινοί
Μπάνιου φκιάν χουρίς βρακί.
Τα βαπόρια τα τρανά
Ξιφουρτών σην Καλαμιά.
Στου Σκαφίδι του Χουριό
Πάει του Καϊλιάρ' για τουρισμό.
Σπούρτα, Βάντσα κι Μπουτζάκια
Πάνι όλοι για καμάκια.
Κι τα τρένα φουρτουμένα
Φέρν τουρίστις απ' τα ξένα.
Κι η Κουζάν' μι του μετρό
Πάει για κουλύμπ' στου Βατιρό.
Όσο για τα γκόγκανα, είναι οι καρποί της αγριοτριανταφυλλιάς, με των οποίων τα κουκούτσια οι Κοζανίτες φτιάχνουν λικέρ. Το λεγόμενο στομαχικό, που σερβίρεται στις γιορτές μόνο στις γυναίκες.Τά «γκόγκανα» που αναφέρω πιο πάνω είναι ο καρπός της αγριοτριανταφυλλιάς (Ρόια η Κοκκώδης, (αρχ. σίδα) επιστ. Punica granatum, που τα συλλέγουμε στα τέλη του φθινοπώρου. Η ψίχα τους είναι πλούσια σε βιταμίνη C (ένα «γκόγκανο» έχει ίση ποσότητα βιταμίνης C όση ένα κιλό μεγάλα ώριμα λεμόνια!
Έχει επικρατήσει η φράση «Πάμε για γκόγκανα στον Κασλά». Αλλά και όταν θέλουν να δηλώσουν το απόλυτο τίποτα. Γι αυτό πολλές φορές ακόμη και σήμερα ακούμε να απαντούνε στην ερώτηση «Τι θα φάμε σήμερα;» Γκόγκανα!
Πολιτισμός
Τις 353 μέρες του χρόνου η Κοζάνη είναι μία τυπική χαλαρή μακεδονική πόλη, οι κάτοικοι της οποίας περνούν ατελείωτες ώρες, παίζοντας με το καλαμάκι του φραπέ στα πολλά καφέ της περιοχής, και περιμένοντας την τσικνοπέμπτη. Τις υπόλοιπες 12 μέρες που ακολουθούν όμως, τα πάντα αλλάζουν. Μέχρι την Καθαρά Δευτέρα όλοι βρίσκονται σε κατάσταση πανικού, και με μπροστάρη τον απόλυτο μονάρχη Πάρι Κ. ξεχύνονται στους φανούς όχι περπατώντας, αλλά παραπατώντας (από το πολύ κρασί) στους ρυθμούς του Εθνικού Ύμνου της Κοζάνης, γνωστού ως Έντεκα. Τα τελευταία χρόνια χιλιάδες Σαλονικείς και άλλοι ερευνητές έρχονται για να μελετήσουν το περίεργο αυτό φαινόμενο, με αποτέλεσμα να επικρατεί συνωστισμός, και η μετακίνηση στο κέντρο να γίνεται αδύνατη.
Σύμβολα
* Εθνικός Ύμνος : Το Έντεκα
* Έθνικό Σύνθημα : Πάρ'τς σβάρνα! (ελ. = νίκησέ τους)
* Εθνικό Φαγητό : Γιαπράκια, Κιχιά, κιφτέδις μι ζμί
* Εθνικό άθλημα : Sourd Games
* Επίσημη γλώσσα: Κοζανίτικα
* Internet TLD : .kz
* Πινακίδες : KZ
* Κωδικός κλήσης : 24610
Χρήσιμες φράσεις
Ντού !!! ου λύκους = είσαι ανεπιθύμητος
Ούρδα ανάλατ' = ανόητε
Απόλκιν τα μπλάρια = έκανε εμετό
Έφκιασιν τουν κούκου μπούφου = έκανε κάτι χωρίς επιτυχία
Τς καμάρουσιν = πέθανε
Μας τσάκουσαν οι χαραές = ξενυχτήσαμε ως το πρωί
Έχου άρρουστουν τουν Αργύρ' = βρίσκομαι σε δυσχερή οικονομική κατάσταση.
Οι πηγές από το ατακτούλικο e-στέκι της πόλης το Γιαπράκι και τον Σούρδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου