Μια μεγάλη γιορτή για την πόλη της Κοζάνης ξεκίνησε πριν λίγες μέρες και ολοκληρώνεται σήμερα. Ο Νιάημερος. Ας κάνουμε μια αναδρομή μέσα στο χρόνο να μάθουμε γι αυτή την τοπική γιορτή.
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, ο Νιάημερος ήταν μια μεγάλη εμποροπανήγυρη που γινόταν στα Σέρβια. Ήταν συνδεδεμένη με τη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το δεκαπενταύγουστο (νιάμερα). Στο πανηγύρι αυτό που διαρκούσε 15 μέρες, έρχονταν από όλη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία και πωλούσαν εκλεκτά είδη της εποχής, κυρίως τα περίφημα Περσικά υφαντά. Μετά από το Νιάημερο ακολουθούσε η εμποροπανήγυρη της Θεσσαλονίκης τα «Δημήτρια». Στην Τουρκοκρατία ο Νιάημερος έχασε την αίγλη του και μετατράπηκε σε τοπικό πανηγύρι με πωλήσεις ζώων και διαφόρων ψιλικών ειδών και κρατήθηκε στην Κοζάνη.
Στην Κοζάνη στον Νιάημερο πήγαιναν κυρίως νέοι και αρραβωνιασμένοι που ψώνιζαν δαχτυλίδια, ενώ στους πεθερούς πήγαιναν κομπολόγια και ταμπακέρες. Μετά την απελευθέρωση του 1912 ο Νιάημερος επεκτάθηκε και στην Πτολεμαίδα.
Θυμάμαι μικρά παιδιά που ο παππούς μας έπαιρνε από το χέρι και πηγαίναμε. Μας αγόραζε παιχνίδια και φυσικά χαλβά. Ο Νιαημερώτικος χαλβάς έχει καθιερωθεί ως ο «βασιλιάς του Νιάημερου». Δε γίνεται να φύγεις από το πανηγύρι χωρίς να έχεις φάει χαλβά. Και γέλασα πριν μέρες όταν η αδερφή μου είπε, θα έρθουμε στο Νιάημερο.Να πάρουμε χαλβά! Τα τελευταία τρία χρόνια πηγαίνουμε κάθε χρόνο.
Μου αρέσει να βλέπω τους πάγκους με τις πραμάτειες, τα χρώματα, το πλήθος του κόσμου που πάει κι έρχεται. Γιατί μην νομίσετε ότι είναι κανένα μικρό πανηγύρι. Ίσα ίσα είναι πολύ μεγάλο και θέλεις ώρες να το γυρίσεις. Κι ο κόσμος όπως παρατηρώ κάθε χρονιά είναι όλο και περισσότερος. Μπορείς να βρεις τα πάντα στο Νιάημερο. Χωρίς υπερβολή.Απο είδη ένδυσης, υποδήματα, χαλιά, είδη προικός, οικιακά είδη, μέχρι παιχνίδια, είδη κήπου κτλ. Τα τελευταία χρόνια, εκτός από τους ντόπιους και ξένους, υπάρχουν μικροπωλητές διαφόρων εθνικοτήτων και φυσικά όπως κάθε χρονιά έτσι και φέτος δεν θα λείπουν τα παραδοσιακά είδη και το «έθνικ» στοιχείο.
Το Λούνα Παρκ με τις κούνιες, ένας «μικρός παράδεισος» για τα παιδιά, ενώ οι μεγαλύτεροι μπορούν να δοκιμάσουν την τύχη τους στα τυχερά παιχνίδια. Επίσης, οι επισκέπτες κάνουν στάση στις μπυραρίες - ψητοπωλεία που βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του πανηγυριού για να δοκιμάσουν τα πλούσια εδέσματα ψητά, κοκορέτσι κ.α. Όπως μαρτυρεί και η ετυμολογία της λέξης «εμποροπανήγυρη», ο Νιάημερος είναι ένα πάντρεμα εμπορίου, παζαριού, πανηγυριού και γλεντιού.
Παρά το τσουχτερό κρύο, διάβασα, ότι πολλοί ήταν οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής που ανηφόρησαν στο χώρο του παζαριού από το απόγευμα ακόμα της Κυριακής, πριν καλά- καλά στηθούν οι πάγκοι, ενώ μέχρι το βράδυ της ίδιας ημέρας οι δρόμοι από τη οδό Μοναστηρίου και πάνω μέχρι την τοποθεσία όπου γίνεται ο Νιάημερος ήταν γεμάτοι από κόσμο. Ωστόσο η μεγάλη κοσμοσυρροή αναμένεται σήμερα Τρίτη, την κύρια και κεντρική μέρα του πανηγυριού. Φέτος οι πάγκοι ήταν περισσότεροι από άλλες χρονιές γεγονός στο οποίο συνηγόρησε ότι το πανηγύρι του Άργους Ορεστικού στην Καστοριά συνέπεσε να γίνει μια εβδομάδα νωρίτερα.
Ο κόσμος δείχνει να τιμά κάθε χρόνο το Νιάημερο και περισσότερο από παράδοση να ανηφορήσει στο πανηγύρι, οι περισσότεροι όμως δελεάζονται από τις χαμηλές τιμές των προϊόντων και φεύγουν με πολλές σακούλες πράγματα. Την τιμητική του φέτος, όπως και κάθε χρόνο, έχει ο κλασικός πια «νιαημεριώτικος» χαλβάς ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που επωφελούνται τη μεγάλη ποικιλία αλλά και τις χαμηλές τιμές των χαλιών και «ντύνουν» το σπίτι τους.
Θα ανηφορίσουμε και φέτος στο Νιάημερο... είναι καλό να κρατάμε τις παραδόσεις του τόπου μας. Το χτες συναντά το σήμερα και μαζί πορεύονται στο χρόνο... Και του χρόνου!
Οι πηγές για το ιστορικό κομμάτι του Νιάημερου πάρθηκαν από: το www.sourdos.gr, το γιαπράκι, την τοπική εφημερίδα «Πρωινός λόγος» και τη «Δημοτική Βιβλιοθήκη» Κοζάνης. Το βίντεο με την παρουσίαση της πόλης έχει φτιάξει ο Άρης ή sourdos, και είναι καταπληκτικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου