Η επιστροφή

Με συναισθήματα ανάμικτα στο δρόμο για το σταθμό. Μια μελαγχολία με είχε τυλίξει, ήθελα να βάλω τα κλάματα. Σαν παιδί που το ζόρισαν ένιωθα. Κι αυτό είχα να το νιώσω πολύ καιρό. Προσπαθούσα να παραμείνω ψύχραιμη και να ελέγξω τον εαυτό μου μιας και ήταν και η μητέρα μου μαζί μου. Και δεν ήθελα να ξεσπάσω μπροστά της. Θα περνούσε άλλωστε. Όπως πάντα.


Έφταιγε ο καιρός, το παρελθόν που τη μέρα εκείνη το παιδέψαμε αρκετά. Έφταιγαν κι άλλες αναμνήσεις, πολύ πιο κοντινές, πολύ πιο ευχάριστες. Όλα αυτά μαζί έγιναν ένα κουβάρι που μπερδεμένο κυλούσε μέσα μου. Τον τελευταίο καιρό κάνω μεγάλες προσπάθειες να παραμένω ήρεμη. Να μην σκέφτομαι πράγματα θλιμένα. Δεν τα αντέχω άλλο αυτά τα γκρίζα και τα μαύρα. Και παρόλο τις κλωτσιές που τους ρίχνω, κάποιες φορές με παρασύρουν και μένα.


Προσπάθησα με την συζήτηση να ξεχαστώ. Κάναμε τον απολογισμό του ταξιδιού μας με τη μητέρα μου. Θέλω να κάνω κι άλλα ταξίδια. Να φεύγω, να βλέπω άλλα πράγματα, άλλες εικόνες. Να γνωρίζω νέους ανθρώπους. Τα ταξίδια είναι το μοναδικό που με συγκινεί. Τίποτε άλλο. Ούτε το έξω αναζητώ, μιας και το χόρτασα στη ζωή μου, ούτε κάτι άλλο.


Ας ανοίξει ο καιρός, να είμαι καλά και θα το κάνω. Θα αρχίσω να ταξιδεύω. Όπως παλιά. Παλιά κάθε φορά που είχα τις μαύρες μου γέμιζα μια βαλίτσα και στο ταξί αποφάσιζα αν θα πάω αεροδρόμιο ή λιμάνι. Τις πιο πολλές φορές βρέθηκα στο λιμάνι. Κι εκείνα ήταν τα ομορφότερα ταξίδια που έχω κάνει. Νάξος, Πάρος, Κάλυμνος, βδομάδες μέσα σε ένα καράβι. Μέρες ατελειώτες σε κάποιο ξεχασμένο νησί. Μόνη. Δίχως κανέναν μαζί μου. Αρκούσε που ήμουν κοντά στη θάλασσα. Αυτό με έκανε να νιώθω πιο γλυκειά τη μοναξιά.


Φτάσαμε στον σταθμό. Τον έχουν φτιάξει όμορφο. Με χρώματα της ώχρας και κεραμιδιά. Κρατώντας το παραδοσιακό του ύφος. Στα κάγκελα πλεγμένα γιασεμιά και θάμνοι γεμάτοι λουλούδια. Είμαι περίεργη να δω τι κόσμο θα έχει από εδώ προς την Κοζάνη. Είναι και Κυριακή σήμερα. Ο κόσμος βγαίνει αν και ο καιρός είναι χάλια.


Όλα αυτά τα τοπία γύρω από το σταθμό μου αρέσουν πάρα πολύ. Αυτά τα πελώρια δέντρα, που τα κλαδιά τους παιχνιδίζουν, τα γραφικά κτίσματα, ακόμη κι ο ουρανός με τα ξεθωριασμένα του σιελ και γκρίζα. Δεν συναντάς κάθε μέρα τέτοιες εικόνες. Ή και να τις συναντάς δεν έχεις τον καιρό να τις παρατηρήσεις. Συνήθως τα απλά και όμορφα πράγματα τα αφήνουμε και περνούνε, δίχως να τους δίνουμε σημασία.


Παλιά τρένα εγκαταλελειμένα στο σταθμό. Μαραζώνουν με το πέρασμα του χρόνου. Αναρωτιέμαι πολλές φορές, γιατί δεν τα ζωντανεύουμε. Γιατί δεν τους δίνουμε πνοή. Ανάσα. Θα μπορούσαν τόσα πράγματα να γίνουν με τούτα τα παλιά και παρατημένα τρένα. Αίθουσες πολιτιστικές, μουσεία ακόμη και παιδικές βιβλιοθήκες θα μπορούσαν να γίνουν. Κανείς όμως δεν νοιάζεται γι αυτά τα κουφάρια των σταθμών.


Με τις σκέψεις δεν κατάλαβα πως πέρασε η ώρα. Ο κόσμος άρχισε να γεμίζει το σταθμό. Και μου φαίνεται ότι και πάλι θα εκπλαγώ. Βλέπω κίνηση μεγάλη. Οι φοιτητές κερδίζουν την πρωτιά. Είναι οι περισσότεροι και όλοι πάνε Κοζάνη. Εκεί υπάρχουν τα μεγάλα ιδρύματα. Πανεπιστήμιο και ΤΕΙ. Θα ταξιδέψουμε συντροφιά με τα νιάτα. Να ένας όμορφος τρόπος να φύγει εντελώς η μελαγχολία.


Από την αντίθετη πλευρά άλλο ένα όμορφο τρένο μαραζώνει. Μου αρέσουν τα χρώματα του. Αυτό το ραφ, το πιο σκούρο μπλε και το κόκκινο. Αχ τώρα θα μου έρθουν πολλές εμπνεύσεις για το τι μπορούν να γίνουν τούτα τα τρένα. Θυμήθηκα και πολλά ωραία που έχω δει. Έχω δει σπίτι εξοχικό στη Χαλκιδική, στο Μαρμαρά και ένα υπέροχο κατάστημα στη θεσσαλονίκη. Και τα δυο έγιναν μέσα σε τρένα. Και πραγματικά, κάθε φορά που περνάω από εκείνο στη θεσσαλονίκη το χαζεύω.


Αρχίζει και γίνεται το κρύο έντονο. Κι όταν στέκεσαι και δεν περπατάς είναι ακόμη χειρότερο. Κάνω βόλτες μικρές πέρα δώθε στο σταθμό. Παρατηρώντας. Μια τον κόσμο, μια τα τρένα και μια τον ουρανό. Η πόλη πέρα παραμένει βουβή. Ήσυχη. Λες και κανένας δε θέλει να βγει έξω τούτη τη μέρα. Εκτός κι αν είναι ανάγκη. Αλλιώς χουζουρεύει και χαλαρώνει σε κάποιον καναπέ.


Τέτοιοι μεγάλοι χάρτες με χρήσιμα τηλέφωνα και πληροφορίες για την πόλη υπάρχουν σχεδόν παντού. Κι έτσι είνα το σωστό. Όχι να έρχεται ο ξένος και να μην ξέρει που να πάει και τι να κάνει. Άσε που κι αυτοί οι αυτόματοι πιλότοι των αυτοκινήτων, καμιά φορά μπερδεύονται και η κοπελιά εκεί αντί να σε οδηγήσει εκεί που θέλεις να πας, σε βγάζει σε κανένα κοτέτσι ή σε κανένα ερημικό χωράφι και το λιγότερο που θέλεις να κάνει είναι να κακαρίσεις.


Γιατί καλή η τεχνολογία αλλά και το παραδοσιακό καλό είναι. Και σίγουρο. Στην Έδεσσα λοιπόν δε θα χαθείτε. Θα σας οδηγούν οι μεγάλοι χάρτες που πάνω τους υπάρχουν όλες οι χρήσιμες πληροφορίες για την πόλη. Κι αφήστε την κοπελιά στο αμάξι σας να επαναλαμβάνει συνεχώς... στρίψτε δεξιά!


Τις σκέψεις μου κόβουν φωνές και ουρλιαχτά. Ένα σκιουράκι πάνω σε ένα από τα δέντρα και ο κόσμος ξεσηκώθηκε. Μικροί και μεγάλοι το παρατηρούν χαμογελαστοί. Απίστευτα όμορφο και σβέλτο. Σαν τον άνεμο πηδά από το ένα κλαδί στο άλλο. Δεν προλαβαίνεις να το δεις. Χάνεται από μπροστά σου σε χρόνο μηδέν. Κι εγώ αποφάσισα να το φωτογραφήσω...


Στη δεύτερη φωτογραφία βγήκε μόνο η ούρα. Να... εκεί πίσω από το δέντρο είναι. Μετά πέρασε γρήγορα απέναντι και σκαρφάλωσε σε ένα άλλο πιο ήσυχο δέντρο. Φοβήθηκε το καημένο. Αυτή τη συνήθεια να ουρλιάζουμε στην χώρα τούτη όταν βλέπουμε κάτι που μας αρέσει δε θα την καταλάβω ποτέ. Δηλαδή, έτσι για να καταλάβω. Το βλέπεις καλύτερα αν ουρλιάξεις;


Όσο κι αν προσπάθησα να το βρω, άδικα. Μέσα σε τόσο πυκνά κλαδιά είναι μάλλον αδύνατο να το εντοπίσεις. Παρόλα αυτά τραβώ μερικές φωτογραφίες. Μου αρέσει τούτη η εικόνα. Τα κλαδιά δίχως πράσινο ακόμη και από πίσω ο ξεθωριασμένος μπλε ουρανός.


Μου θυμίζει κάτι παραμύθια των παιδικών μου χρόνων. Με κάτι νάνους που ζούσαν μέσα σε ένα πολύ μεγάλο και πυκνό δάσος. Μόνο που τώρα η εικόνα υπάρχει ζωντανή μπροστά μου. Και είναι υπέροχη. Και πάλι οι σκέψεις μου κόβονται. Ακούγεται το σφύριγμα του τρένου που έρχεται. Ώρα να ετοιμαστούμε.


Ο κόσμος κινείται απέναντι. Από κει θα επιβιβαστούμε. Ακολουθούμε κι εμείς. Το τρένο ακόμη δεν το βλέπουμε αλλά συνεχίζουμε να ακούμε τα σφυρίγματα του. Θα δούμε και με το φως της μέρας ότι χτες δεν μπορέσαμε. Έχω χρόνια να περάσω από τη Βεγορίτιδα. Μεγάλη λίμνη, και θέλω πολύ να δω πως είναι.


Το τρένο φάνηκε στο βάθος. Με ανοιχτά τα φώτα κατευθύνεται προς το μέρος μας. Αρκετός ο κόσμος και βέβαια θα πάρει και από πιο κάτω κι άλλους επιβάτες. Είναι όμορφη όλη αυτή η διαδικασία με το τρένο. Πολιτισμός... η φράση αυτή έμεινε χαραγμένη μέσα μου. Πολιτισμός και προστασία στο έρμο περιβάλλον. Που δεινοπαθεί από τα τόσα αυτοκίνητα, το καυσαέριο, και τη σκόνη της που έχουμε. Και είναι μάλιστα και εισαγώμενη. Από την Αφρική έρχεται.


Για όλα πάντα, φταίει κάποιος άλλος. Ποτέ εμείς... σκεπτικό των περισσοτέρων από μας. Φταίει ο γείτονας, ο δάσκαλος, ο υπάλληλος, ο φούρναρης. Φταίει επίσης η κακούργα η κοινωνία. Αλλά εμείς... όχι, εμείς πήραμε συγχωροχάρτι. Δε φταίμε σε τίποτα. Είμαστε σε όλα μας εντάξει.


Βρεγμένη σανίδα χρειαζόμαστε, αλλά ποιος θα την πάρει. Ποιος θα κάνει την αρχή. Κάθομαι από μακρυά και παρατηρώ τον κόσμο. Ακόμη το τρένο δε σταμάτησε. Ακόμη δεν μπορείς να απλώσεις το πόδι να μπεις μέσα. Θα πέσεις στις ράγες. Τότε γιατί καλοί μου άνθρωποι σπρώχνεται ο ένας τον άλλον; Που να είσασταν μετανάστες και να έπρεπε να μπείτε σε κανένα από εκείνα τα καράβια που τους μάζευαν σαν τις παστές σαρδέλες. Nα σας δω εκεί... Θα σπρώχνατε;


Πολιτισμός, δε σημαίνει μόνο ταξιδεύω με το τρένο. Σημαίνει και ένα σωρό άλλα πράγματα. Δε σπρώχνω, δεν ακούω μουσική στη διαπασών, δεν τσιρίζω, δεν... δεν... δεν... ένα σωρό δεν... Πάνω από όλα σημαίνει σέβομαι. Κι εμείς είμαστε ακόμη σε κάποια πράγματα καννίβαλοι. Πως το να το κάνουμε; H αλήθεια είναι αυτή. Και άντε να δω πότε θα γίνουμε άνθρωποι. Και μάλιστα πολιτισμένοι!


Το τρένο σταμάτησε. Ο κόσμος ανεβαίνει. Αποχαιρετούμε την όμορφη Έδεσσα και επιβιβαζόμαστε στο τρένο. Βρίσκουμε τις θέσεις μας και περιμένουμε να ξεκινήσουμε. Η επιστροφή ξεκινά. Νιώθω ήδη πολύ καλύτερα. Άλλαξε η διάθεση μου. Έτσι αλλάζει πάντα. Σα σίφουνας. Δε χρειάζεται να περάσουν ώρες. Αρκούν μόνο λίγα λεπτά.


Το τρένο ξεκίνησε κι εγώ βρήκα νέα απασχόληση. Να δω πως βγαίνουν φωτογραφίες εν κινήσει. Δοκίμασα και ιδού οι καλύτερες. Έξω από την Έδεσσα, ο κάμπος με τα χωράφια και τα ποτιστικά. Πολλές κερασιές σε τούτα τα μέρη. Σε λίγο καιρό θα είναι χάρμα οφθαλμών ο τόπος τούτος. Γεμάτος δέντρα με εκείνα τα ροζοκόκκινα μικρά λουλουδάκια.


Έχει έναν βαθμό δυσκολίας το να φωτογραφίζεις τοπία μέσα από το τρένο που κινείται. Και πάλι κάμποι και ψηλές ραχούλες στο βάθος. Βουκολικά τοπία, από τη μαμά ύπαιθρο.


Ουπς... νεράκι... κανάλια μεγάλα που έφτιαξαν από το νερό της Βεγορίτιδας για να ποτίζουν τα χωράφια τους. Δεν προλαβαίνω να τα φωτογραφήσω. Πολύ τρέχει αυτό το τρένο...


Όμορφα χρώματα απλωμένα στο χαλί της γης. Πράσινα, καφετιά και κίτρινα. Ζεστά. Που ξεκουράζουν τα μάτια και την ψυχή. Και στο βάθος τα χιονισμένα βουνά σκεπασμένα με ομίχλη. Η ώρα περνάει και δεν θα αργήσει να σουρουπώσει.


Φυτεμένα χωράφια, κλαδεμένα δέντρα. Όλα έτοιμα. Περιμένουν τούτη την άνοιξη που αργεί φέτος. Που δεν λέει να έρθει. Ας είμαστε έτοιμοι εμείς. Και που θα πάει... θα φανεί κι η άνοιξη.


Η ομίχλη άρχισε να πέφτει στον κάμπο. Φάνηκαν οι χιονισμένες βουνοκορφές. Αντιθέσεις όμορφες. Το άσπρο των βουνών με το πράσινο του κάμπου.


Να και η Βεγορίτιδα. Θεέ μου... είναι τεράστια. Σα θάλασσα! Μια μικρή θαλασσίτσα που μόλις την είδα μου έφυγαν όλα. Και οι μαύρες σκέψεις, και η μελαγχολία. Και χαμογέλασα...


Μοιάζει σαν φινιστρίνι το παράθυρο του τρένου. Κι από κάτω απλωνεται η λίμνη. Σε κάποια σημεία με αρκετό κύμα. Έβγαλε αεράκι έξω και τα νερά παίζουν μαζί του.


Και μη μου πείτε, ότι δε μοιάζει με θαλασσινή εικόνα τούτη... μαγευτικό! Υπέροχο! Τέλειο! Η τελευταία φωτογραφία είναι αυτή. Και μαζί με τη μηχανή που θα κλεισω, θα τελειώσει και το ταξίδι μας. Με μια όμορφη εικόνα. Με πολύ γαλάζιο. Κι ας μην φαίνεται καλά. Θα το έχουμε καλά κρατημένο στην καρδιά και το μυαλό μας. Μέχρι την επόμενη φορά...